savitalote2021@bolgger.com

शनिवार, २९ एप्रिल, २०२३

पाणी

        डॉक्टर बाबासाहेब आंबेडकर यांनी पाण्यासाठी चवदार तळ्याचा सत्याग्रह केला आणि पाणी सर्वांसाठी खुले केले.
        पाणी हा शब्द कशा पद्धतीने वापरला जातो. हा अनुभव शब्दबद्ध करण्याचा छोटासा प्रयत्न.
       आवडल्यास लाईक आणि शेअर करायला विसरू नका. काही चुका असल्यास कमेंट बॉक्समध्ये नक्की कळवा त्या दुरुस्त केल्या जातील.

 **** पाणी ****

गेटच्या आवाजाने बाहेर गेली एक स्त्री होती 
कुंकवाने माथ्याला सजवून माहित नाही तिच्यात आकर्षण होते अनोळखी 
पोट तिडकेने पाण्याचा धर्म मागत होती 
पाणीच ते पाण्याचा धर्म करावा  
फ्रिज मधील पाण्याची बाटली दिली  

तिच्या हातात, तिला ओंजळ करू दिली 
नाही तिच्या हाताची माहित आहे 
पाण्याचा धर्म ; बाबासाहेबांनी याच पाणाच्या धर्मासाठी चवदार तळ्याचा सत्याग्रह केला  
याच पाण्यासाठी रक्ताच्या नद्या वाहिल्या होत्या 
अन्न पायदळी तुडविले गेले होते 
डोके फुटली गेली होती 
याच पाण्याच्या धर्मासाठी 

 तिच्या हातात पाणी दिले काहीसे प्रश्नचिन्ह चेहऱ्यावर घेऊन पाण्याचा घोट पोटात  
परत ती तिच्याच भूमिकेत कुंकू हळद दे 
नारळ अगरबत्ती कापूर दे वाह 
तुज हे होईल तुझ ते होईल  
अंधश्रद्धेची टोपली समोर मांडली मांडत राहिली तिच्या शब्दात भविष्याच्या कल्पना भूतकाळाच्या गणिताबरोबर आकडेमोड करीत 

आकर्षण मला त्या काळाभोर चेहऱ्यावर फासलेला त्या लाल रंगाचे त्याने ती सांगू 
पाहत होती माझे भविष्य 
तिला साधी कल्पनाही नसावी या पाण्याच्या धर्मासाठी कधीकाळी बाबासाहेबांनी सत्याग्रह केला याच पाण्यासाठी बाबासाहेबांनी वणवण रस्त्याच्या कडेला प्रत्येकाला पाण्याचा धर्म मिळावा म्हणून आणि... 

तिला हवी होती भविष्याची माझ्या सुखी स्वप्नांची ओंजळ तिला माहितही नव्हते तिचे भविष्य दोन क्षणानंतरचे ती सांगत होती  पुनर्जन्माची कहाणी भविष्याचे सुखद स्वप्न तिच्या अंधश्रद्धेवर माझी श्रद्धा वरचढ होती कारण मी बाबासाहेबांची लेक होती 
अधिकार कर्तव्य माझ्या जबाबदाऱ्या आणि संविधान, ती प्रत ! तिथे स्त्री म्हणून मिळालेला हक्क 

माझी श्रद्धा सांगू पाहत होती 
तिच्या अंधश्रद्धेला हा माळवट पासून भिकाऱ्याचे देण घेऊ नको 
ही अंधश्रद्धा सांभाळून तुझी समोरची पिढी अंधकारमय करू नकोस 
तू ही अंधश्रद्धा सांभाळून गुलामगिरीत जाऊ नकोस 
बाबासाहेबांनी अहोरात्र अभ्यासाच्या साक्षीने काढलेल्या आजच्या या जगण्याला श्रद्धा तिच्या अंधश्रद्धेवर मात करत होती 

मनातच हळूच हसले  
मी तुला अन्नाचे दान वाढते 
एखादी बाबासाहेबांचे पुस्तक देते
मी तुला डब्यात असलेले दाळ तांदूळ गहू बाजरी माझ्याच ऐपतीप्रमाणे सेरभर का होईना पण 

तिची अंधश्रद्धा तिथेच हळद-कुंकवात नारळ कापूर धूपात हसाव की रडाव या प्रश्नातच माझ्या भविष्याचे गणित तिने मांडून टाकले या वेळेत तिच्या अंधश्रद्धेला बळी न पडता मोठ्या आवाजाने अन्न नको असेल तर जा 
या शब्दात बोलू तिला ताटा बाय-बाय केला 

पण ती ही कुठे श्रद्धेला बळी पडणारी होती 
परत पाण्याचा घोट घेत रस्त्याच्या कडेला उभी राहून त्याच पाण्याने कुंकवाला भिजवत कपाळावर लावत नवीन घरी नवीन शब्दांची रांगोळी दाराच्या झेंडाकडे बघत 
अभिमानाने बोलू लागली धर्म कर पाण्याचा तीही बाहेर आली तिने धर्म केला पाण्याचा 
पोळी भाजीचा पण ती ही तिच्याही अंधश्रद्धेला फसली नाही 
परत हसू आले समाधानचे 
तिच्या अंधश्रद्धे समोर कोणताच झेंडा फसत नाही कोणताच रंग फसत नाही 
कोणताच भावना फसत नाही 
श्रद्धा इतकी महत्त्वाची  

कदाचित वाचला असेल बाबासाहेब 
तिलाही माहीत असेल संविधान 
कदाचित तिलाही माहित असेल 
अंधश्रद्धेच्या टोपलीतल्या सत्याची परिकल्पना कदाचित तिलाही माहीत असेल 
बाबासाहेबांचे चवदार तळ्याचा सत्याग्रह 
ती वणवण .....
'पाण्याचा धर्म कर ग बाय ',या शब्दाचा अर्थ तिलाही माहित असेल 
पाण्याचा धर्म कर ग बाय...!!   
या शब्दाचा अर्थ !

©️®️✍️सविता सूर्यकांता तुकाराम लोटे

       आपल्या येण्याची जाणीव आपल्या प्रतिक्रिया  होय. आपली प्रतिक्रिया कमेंट बॉक्समध्ये जरूर नोंदवा आणि लाईक आणि शेअर करायला विसरू नका .

--------------------------------------------------------------------------



कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:

माझ्या वेलीवर ( दलित साहित्य कविता)

*** माझ्या वेलीवर *** माझ्या वेलीवर वेदना होत्या  बाबासाहेब तुमच्या वैचारिक आलिंगनाने   अश्रूचे सोने झाले  देहाचे मंदिर झाले  सुकलेल्या शरीर...