मधाळलेली सांजसावली

मधाळलेली सांजसावली

      सकाळ नंतर संध्याकाळ आणि संध्याकाळ नंतर सकाळ हे चक्र रोजच येते आणि जाते.कधी कधी सकाळ सोबत आनंदाची पाखरे घेऊन भुरकून जातात. दुःखाचे सावट न विसरू देण्यासाठी कळत नकळत सुख सोबत दुःखही जखमेवर मलम लावीत समजावेत असते.

 स्वतःलाच हळुवारपणे कधीही न बहरून आलेल्या वेलीप्रमाणे पावसाचा गंध जसा चोहीकडे असते. धरती मिलननाने सुखावते. आपल्याला झुलायला, हसायला, फुलायला शिकविते आयुष्यभर. तो पाऊस सुद्धा कधी कधी दिसेनासा होतो तेव्हा काय परिस्थिती होत असेल कल्पनाही करता येत नाही. दाटून आलेल्या संध्याकाळी सोनेरी ऊनाबरोबर सांजसावलीच मधाळपणा मात्र मनात मन गुंफणारा काळजात घर करून बसणारा असते. डोळे आतुरलेले असतात सांजवेळच्या प्रतीक्षेत!

           मनात प्राजक्त मोगरा फुलला की मनसोक्त आभाळही सप्तसुर आठवणींनी चिंब होते. सांजसावली कुशीत शिरावे वाटतं सारे ओलावलेले क्षण घेऊन!

          मी आपल्या घराकडे परतत असताना अंधारमय सावली घेऊन सूर्य ही मावळण्याच्या बेतात असते. सतत वाहणारा गारवा आयुष्यातील आठवणींना सप्तगंगणात घेऊन जात असते. मनाची समाधी लागली की खिडकीबाहेर लाल केशरी बहरलेली गुलाब पाहून फुललेला गुलाबाचे पाने शब्द बनून सप्तसुरांचे सोबत साथ देत असतात. नवीन गगन भरारी घेऊन दिशाहीन झालेल्या सुरांना पुन्हा लागते. जमिनीवर आठवणीच्या काळाकुट्ट मातीवर ओढयाव्या लागतात रेघाटया आठवणींच्या आणि त्याचे  रेघाटयाबरोबर इवल्याशा मनाच्या रूप त्यावर जखम होते तर रेघोट्या ओढव्यासा वाटतात. 

     खाली मन दिशाहीन धावत असतं शब्द नी शब्द सोबत घेऊन पापण्या च्या कडेला आपलेपणाचा ओलावा ठेवून साक्षी असते वर्तुळ बाहेरील जगात जगताना एखादी किरण आपल्याकडे आलेले पाहून जीवन किती सुंदर असे वाटते पण पानझडी प्रमाणे गळून पडतात परत क्षणात या पुस्तकातील लाल गुलाबाच्या पाकळ्या पाहून मनातील जीवघेणा वेदना अधिकच जवळ येत असतात वर्तुळा बाहेरील जगात आणि पुन्हा वसंत बहरत असतो निशब्द.

      दिलेला वचनेच्या माळा गुंफीत असतात. गळाभोवती क्षणात स्वप्नमय रम्य निरागस वाटते ते क्षण जेव्हा दुःख सोबत आले होते कधी ही न येण्यासाठी पण पानगळती नंतर नवा क्षण येतच असतो तसाच क्षण सुद्धा आला 

        संघर्ष असतो स्वतःचे इतरांशी जीवनाच्या वाटेवर काटेच असतात हळुवार वेदना देण्यासाठी मूकपणे ओठावर न येण्यासाठी मधाळलेला सांजसावलीत मन आनंदाने नाचत असते  सुंदर स्वप्नाला पुन्हापुन्हा बनविण्यासाठी नवनवीन कल्पना फुलत असतात कुणालाही नकळत आनंद द्विगुणित होते वाटतं आयुष्याच्या कळ्या कळ्या फुलत रहावे. प्रकाशाचा सारख्या काटन च्या सहवासात प्रसन्न होणाऱ्या लाल केशरी गुलाब सारखे रहावे टवटवीत वाहणारा झरा सारखा घरट्यातल्या चिऊताईच्या बाळासारखं अखंड कुहू कुहू कोकिळे सारखं कमळासारखा हव्याहव्याशा वाटणाऱ्या गार वारा सारखे आणि पोपटी हिरव्या शालूघातलेल्या मायमाते सारखे हसत हसत फुलून घ्यावे स्वतः पण त्याला कुणाचीही दृष्ट नजर न लागावे.

          होईल तुझ्या न हे सगळं उत्तर नसतं दिलासा  नसते त्या क्षणाला आशा मात्र असते आणि मनात शब्द येऊन जातात

        काही क्षण जपायाचे असतात 

        स्वातीच्या दवबिंदू सारखे 

        काही क्षण विसरायचे असतात 

        आळवीचा पानासारखे

                          27.1.2006

         सविता तुकाराम लोटे 

---------------------------------

कातरवेळी

         

           आयुष्याची वाट चालत राहावी अशीच क्षितिजा परी क्षितीजापर्यंत जाण्याची मनात इच्छा आणि दुरवर दिसणारा काळाभोरआकाश कातरवेळी चाललेल्या पक्षांची धडपड घराकडे जाण्याची जिद्द त्यातून नवे बनविते सूर्य आकाशात प्रफुल्लित होऊन जातो. जरी ते अस्ताला जात असला तरी सूर्य बळ देत असते, जिद्द देत असते, तो पुन्हा आयुष्याच्या चुकला वळणावर सावरण्यासाठी आयुष्य जगण्यासाठी.

             भूतकाळ मनातील हळव्या क्षणांना बऱ्याच गोष्टीं ची व्यथा डोळ्यात दाटून येते या आणि पापण्या बाहेर पडायचं नाही मनाच्या कुंद कोंदणात तसेच राहायचे कायमचे पण  या हळुवारपणे येत असतात भूतकाळापासून बाहेर वर्तमानामध्ये!

        पाऊस पडून गेल्यावर म्हणायची नवचैतन्य झाले असते. झाडांच्या प्रत्येक पानावर थेंबांचे अस्तित्व असते. थंडागार वारांनी मनाची दारे ओलेचिंब झाले असते. भिजलेल्या मनाला शांत करण्यासाठी पुन्हा त्याला यावे...

     तरी मनातील गोड कडू आठवणी तशाच राहतात त्या नकोशा वाटणाऱ्या आठवणी सुद्धा मनातील कोपरा ओला चिंब करून ठेवतात. मनावर भल्यामोठ्या ढोकळा सारख्या आठवणी असे वाटते त्यांना संपून टाकावे पण अशावेळी  त्यांना अधिक उफाळा येत असते. 

        हळव्या क्षणा बरोबर आपले बरोबर वाटत असते. आज तक धरलेला अबोला मनाला  ओलाचिंब करून जाते. मनामध्ये विचारांचे वादळ निर्माण होते. अपयश अपयश आपले असते कि त्या क्षणाचे हेसुद्धा कळत नाही तरी अबोला सर्व मनातील भाव भावना क्षणात प्रगट करीत असतात; आपल्याही नकळत !

          आठवणींना संदर्भ देतांना मनात विचार येतो. मनसोक्त गुलाब फुलतो गुलमोहर फुलतो वाटसरूंना विसावा देत. अंगावर पावसाच्या सरी झेलत एकमेकांशी कुजबुजते पाने दवबिंदूचे मंजुळ गाणे अधिक जवळची का वाटत असते.

    मनातील असाह्य होणाऱ्या वेदना अबोल सोडून सांगावस असे वाटते असले तरी कशी खुले करावे. मनात नकळत विचार आला की त्याची हातात हात घेउन त्याला समजावे त्याचा अबोला कमी करण्याचा प्रयत्न करावा असे वाटत असताना, मनसोक्त हसावे त्यावेळी... त्याचे मनसोक्त हसणे त्याने दिलेल्या गवत फुलांवर हात फिरवीत आठवणी त्या आठवणी मनात दाटून येतात.

        माझ्या खुळ्या कल्पनावर हसणे हळूच रागवणं आणि अबोला धरला की त्या स्वप्नातील कल्पना समोर  उभा करणे त्याच्या कल्पनेमध्ये फक्त माझे अस्तित्व त्याच्या विचारात त्याच्या आयुष्यात फक्त माझे अस्तित्व मी मी आणि मी फक्त मी असायचे. कवितेमध्ये लिखाणामध्ये पण !!आमच्या साध्या संवादाला सुद्धा कवितेचे रूप यायचे कळत सुद्धा नव्हते.... त्यांनी प्रत्येक क्षण जपून ठेवला कोणत्या ना कोणत्या स्वरूपात;पण...

    आशावाद आणि निराशावाद हेच एक कारण असावे त्याचे आशावादी असणे आणि माझी निराशावादी असणे हेच कारण त्याच्या माझ्यामध्ये आले असेल दोन विरोधी टोके एकत्र येण्याचा प्रयत्न करीत होते पण त्याला दुसऱ्या टोकाची नजर लागली म्हणजे माझी आणि तो तिथेच थांबला क्षण पुन्हा एकत्र न येण्यासाठी.

       चुकलेच माझे त्यावेळी पण तुला सावरता आले असते सावरले का नाहीस त्या  क्षणाला कवितेचे रूप का दिले नाहीस माझ्या अबोला माझ्यापासून दूर घेऊन जाईल असे वाटत सुद्धा नव्हते तुला कारण तुला भेटल्यानंतर तुझ्याविना आयुष्य असेल असे वाटत सुद्धा नव्हते भविष्यात फक्त तूच असावा तूच होता कल्पनेत  आणि विचारात.

        तुझं माझं नातं जगावेगळा. आजही तसाच दिसलास; माझ्या अबोलशब्दांना सामोर गेलास. तुझ्या भावना कळल्या तुझे पाणावलेले डोळे दिसले परत आशावाद दिसला याच कातरवेळी मावळतीच्या क्षणाला घट्ट मिठी मारली अबोला धरून .

      ...... रोज  येणाऱ्या कातरवेळेला कोण घट्ट मिठी मारेल .....माझ्या विचारांमध्ये तू असला तरी आज परिस्थिती वेगळी आहे तुझ्या त्या हळव्या क्षणांमध्ये भागीदार मात्र नाही मी त्यात शिरू पाहते आहे दुसरी कोणीतरी आणि तुही हळुवारपणे साद देता आहे तुझ्याही नकळत. पण सांगून गेले तुझ्या हातातील गवतफुलांची फुले सर्व काही त्याच कातरवेळी!!

             सविता तुकाराम लोटे 

---------_------------

स्वप्न सावली अस्तित्वात येते तेव्हा!!!

स्वप्नसावली अस्तित्वात येते तेव्हा!

            समाजामध्ये अनेक प्रकारचे अनेक स्वभावाची माणसे राहत असतात. प्रत्येक व्यक्तीच्या जीवनात रेशीमबंध असते. काही ऋणानुबंध असतात. आयुष्याच्या प्रत्येक वाटेवर कुणीतरी येण्याची वाट पाहत असते. मनामध्ये एक आकार एक स्वप्न निर्माण होते. स्वप्नातील एक हलकीशी चाहूलही कशी मने फुलतात अंतःकरणाच्या कोवळ्या वेलीवर संदर्भातील भाव फुले स्वप्न फुले फुलून आनंदी करतात पण तेवढ्यात एक स्वप्न पूर्ण होऊन वास्तवाच्या जगात रमत असते तरी ते स्वप्न न विसरता ती काळी पांढरी सावली पाठलाग करीत असते ते भावफुल आणि स्वप्न फुल एका कोपऱ्यामध्ये पक्के  बसून राहते कुणाच्यातरी दिसण्याचे स्वप्न अस्तित्वाचा आणायचे ती काळी पांढरी सावली स्वतः स्वतः भोवती फिरत राहते.

      निळाभोर आकाशाखाली वावरू लागते आपल्या सोबत स्वप्न चिमणी पाखरांची ती चिवचिवाट मनाला स्पर्श करून जाते आणि डोळ्याभोवती उभी राहते ती काळी पांढरी   सावली हाताच्या ओंजळीमध्ये चांदणे गोळा करून देत असते ती सावली मने निशिगंधा सारखे फुले तसेच मनातील कोपरा न कोपरा त्या अबोल संभाषणा बरोबर चालत असते आणि अचानक डोळे सताड उघडे होतात आणि विचार करू लागते. 

         मनातील ती काळी पांढरी सावली होती की कल्पतरू होते ते! जसे काचेचा आरशाला मारला तर तुटून जाते प्रतिबिंब नष्ट होते तसे झाले.  मनातील शब्दाने खेळ खेळला सुसाट वादळाने झाडे मुळापासून उपटून टाकले तेव्हा झाडांनी काय करावे तसे केले त्या काळा पांढरा सावलीने माझे अस्तित्व नष्ट केलं रक्तबंबाळ केले मन सागराला!

         कोणतीही भावना त्यासमोर फिक्की पडत होती हृदयाच्या कोपरा न कोपरा त्या आठवणीने घायाळ झाला होता रक्ताच्या प्रत्येक थेंबाने वर ती सावली हक्क सांगत होती हेवा करीत होते मन मला काहीतरी सांगण्याचा प्रयत्न करीत होते. मन रिकामे झाल्यास ते बुद्धी विचार करीत नव्हते माझी व्यथा ऐकत नव्हते. 

           तुटलेल्या स्वप्नांची रडगाणी गोळा करीत होते. झडलेली सगळी पिवळी पाने अंतरंगातील व्यथा पापणी मध्ये साठवीत होती. दाट ढगातून मला  मिळत नव्हती ते खुल्या पापण्यान मधून कितीतरी वेळा त्या सावलीने देऊन दिले होते आणि दवबिंदू साठवीत होती हिरव्या हिरव्या तृणफूलातून स्पर्श करून जात होती पुन्हा तुटलेला काचेवरून मन बेभान नाचू लागले होते ती सावली ज्या वेळी अस्तित्वात माझ्या समोर आले तेव्हा आनंदाने भरून गेलेले मन अचानक घार पक्षी सारखे पडू लागले पाण्यातून मासाला बाहेर काढावे आणि जगाला लावावे त्याला या भूतलावर आपले वेगळे अस्तित्व निर्माण करायला लावावे त्याला जरी माहीत असले तरी त्याची जीवन नाही तेथे तसेच झाले.

        विचार करू लागले माणसांच्या गर्दीत हरवून गेले पुन्हा ती सावली मला आपल्याकडे खेचत असते. माझ्या स्वप्नातील काळी पांढरी सावली तेथे जशी मी त्याला पाहण्याचा प्रयत्न करीत होते तसेच आधी पाहात होते तशीच तेव्हाही केले पण ती सावली माझ्याकडे येत होते. सर्व भावांनी मध्ये आणि अगदी जवळ येऊन त्या भावनेला अर्थ देण्याचा प्रयत्न करीत होते पण तितकेच दूर जात होते भीतीने हदयात एक अनामिक निर्माण होत होती तिने कधी मला गुंतविले नव्हते.

           शरीरातील शक्ती नष्ट करीत भावनाशून्य करीत होते तरी वटवृक्षाप्रमाणे उभी होती एकटी संघर्ष करीत.

         24.1.2004

            सविता तुकाराम लोटे 

_---_------------------------