भारतामध्ये अनेक महापुरुषांनी जन्म घेतला आहे.त्यांनी देशासाठी आणि समाजासाठी अहोरात्र कार्य करुन आर्थिक,धार्मिक, शैक्षणिक,सामाजिक बांधिलकी जपत राष्ट्रनिष्ठा जपली. त्यांनी बांधिलकी जपत भारतामध्ये अनेक देशवासीयांनी आदर्श मार्गदर्शन आणि नवनवीन उपक्रमाद्वारे समाजामध्ये परिवर्तनाची लाट निर्माण केली त्या परिवर्तनाच्या लाटेमध्ये सर्व प्रथम स्थान डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांना द्यावे लागेल.
कारण बाबासाहेबांनी कोणतीही रक्तरंजित क्रांती न करता फक्त शिक्षणाच्या जोरावर भारतामध्ये सर्वात मोठे परिवर्तन केले. जो समाज पशूपेक्षाही खालच्या दर्जाचा मानला जात होता. त्याला जगण्याचा अधिकार होता. पण जगण्यासाठी लागणारा कोणत्या साधनसंपत्तीचा उपभोग घेऊ शकत नव्हता. अशा दीनदलित समाजाला बाबासाहेबांनी मानवतेचा धर्म दिला आणि भारतात सर्वात मोठे धर्मांतर झाले.
डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर हे स्वतंत्र भारताचे पहिले कायदेमंत्री, भारतीय संविधानाचे शिल्पकार, अस्पृश्य समाजाची अस्मिता जागविणारे पहिले महामानव, कायदेपंडित, प्रख्यात वक्ता आणि अशा कितीतरी विशेषणाने डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांचे व्यक्तिमत्त्व आहे.
14 ऑक्टोंबर 1956 डॉ बाबासाहेब आंबेडकरांनी इतिहासातील हे सर्वात मोठे धर्मांतर घडवून आणले. भारतातील बौद्ध धम्माची पुन:स्थापना केले. अस्पृश्य समजल्या जाणाऱ्या एक समाज वर्गाचे धर्मांतर झाले परंतु त्याहीपेक्षा मोठी गोष्ट म्हणजे सात कोटी अस्पृश्यांवर लादल्या गेलेल्या अस्पृश्यतेच्या निवारणाचा.
डॉ बाबासाहेब आंबेडकर निरीश्वरवादी होते. तरी त्यांना धर्माबद्दल आशा आणि आस्था होती. त्यांनी नेहमी धर्माकडे सकारात्मक दृष्टीने पाहिले. कारण ज्या वेळी व्यक्तीसमोर समस्या निर्माण होतात आणि चारही बाजूने तो वेढला जातो त्यात त्यावेळी एक मानसिक समाधानासाठी अध्यात्माकडे पाहिजे जाते. तीच शक्ती त्या वेळी जगण्यासाठी सामर्थ्य देते.
भारतीय समाज व्यवस्थेचा अभ्यास करताना, एक गोष्ट प्रकर्षाने जाणवते ती म्हणजे "चातुर्यवर्णव्यवस्था", बाबासाहेबांनी धर्मांतर करण्याआधी विविध धर्मांचा अभ्यास केला आणि त्यात प्रकर्षाने एक त्यांना जाणवली ती म्हणजे हिंदू धर्मामध्ये व्यक्तिगत स्वार्थाला अधिक महत्व दिले जात होते.
डॉ. बाबासाहेब म्हणतात," जो धर्म माझ्या सदसदविवेकबुद्धीला पटेल, माझ्या मनाची पूर्ण खात्री करून देईल त्यावेळी मी करून ठेवलेल्या धर्मांतराच्या नावेत माझ्या सात कोटी बांधवांना बसवून त्यांना अगदी सुरक्षित रित्या पैलतीराला घेऊन जाईल आणि त्यांचे जीवन स्थिरस्थावर करीन." हा विश्वास फक्त त्यांना बौद्ध धम्मात मिळाला.
डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांनी धर्मांतराची संकल्पना स्पष्ट करताना म्हणतात,"हिंदू धर्मात अस्पृश्यांना सहानुभूतीची वागणूक मिळत नाही. जो धर्म जातीव्यवस्थेचा पुरस्कार करून माणसामाणसात भेद करतो. ज्या धर्मात स्वातंत्र्य समता बंधुता नाही. त्या धर्मात राहून अस्पृश्यांचा उद्धार होणार नाही म्हणून त्यांनी धर्मांतर केले पाहिजे".
बाबासाहेबांचे हिंदू धर्म समाजव्यवस्थेला असा सवाल होता की, जो धर्म अस्पृश्यांना देवळात जाऊ देत नाही? प्यायला पाणी मिळू देत नाही? विद्या ग्रहण करू देत नाही? अस्पृश्यांच्या सावलीचा विटाळ मानतो, त्या हिंदू धर्मात अस्पृश्यांनी कशासाठी राहावयाचे?
डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर हिंदू धर्म विरोधक नव्हते. तर सामाजिक सुधारणेकडे अधिक लक्ष जावे. या भूमिकेतून त्यांनी आपले विचार समाजापुढे मांडले. धर्माची सामाजिक उपयुक्ततेच्या संदर्भात झाले पाहिजे असे त्यांना वाटत होते. त्यांनी हिंदू,बौद्ध,मुस्लिम,ख्रिश्चन धर्माचा त्यांचा विशेष अभ्यास होता.
हिंदू धर्माचा विकास हा वैदिक धर्म ब्राह्मण धर्म व हिंदू धर्म असा झालेला आहे. ब्राह्मण धर्म या टप्प्यावरच या देशात जैन व बौद्ध धर्म उदयास आले. याचे कारण म्हणजे व्यक्तिगत मोक्ष मिळविण्यासाठी ब्राह्मण धर्मात पशु बळी दिला जायचा. पण पशु हे शेतीसाठी उपयुक्त असायचे तेव्हा हिंसा व पशुहत्या थांबून शेती जगण्यासाठी ब्राह्मणी धर्माला पर्याय म्हणून हे दोन धर्म उदयास आले.
बाबासाहेबांच्या मते,"हिंदू धर्म ज्या मुख्य ग्रंथानुसार चालतो तो म्हणजे मनुस्मृती. हा ग्रंथ एकाच वेळी धर्म नीती व कायदा यांचे मिश्रण आहे. कारण धर्मग्रंथ या अर्थाने त्यात जाती व वर्णव्यवस्था सांगितलेले आहे व कायदाही आहे. कारण त्यात शिक्षाही सांगितलेली आहे.
सोबत नीतिशास्त्र आहे.कारण त्यात कर्तव्येही सांगितलेली आहे... फायदाही आहे. कारण त्यात शिक्षाही सांगितलेली आहे." तसे बौद्ध धम्मात नाही. कारण बौद्ध धर्माचे मुख्य कार्य दुःखाने पिडलेल्या त्या गरीब माणसांना मुक्त करणे हे आहे.
भगवान गौतम बुद्धाने आपल्या शिष्यांना बौद्ध धर्माची व्याख्या करताना म्हणतात,"बहुजन हिताय, बहुजन सुखाय; लोकनुकंपाय, हिताय सुखाय, देवमनुस्सानम, आदीकल्याणम , अंतिकल्याणम". अशा पद्धतीने व्याख्या केली आहे बहुजन लोकांच्या हिताकरिता सुखाकरिता त्यांच्यावर प्रेम करण्याकरिता आहे. हा धर्म नुसता माणसांनी स्वीकारुन चालणार नाही, तर देवतांनी सुद्धा त्याचा स्वीकार करायला पाहिजे.
बुद्ध धर्मात भेदभाव नाही. सर्वत्र समानता आहे. बुद्ध धर्मात देव आत्मा यांचा विचार केलेला नसतो. माणसाने माणसाची कशी प्रकारे वागले पाहिजे. याचा विचार केलेला आढळतो. जो धर्म माणसाला कल्याण साधायला कारणीभूत होईल तोच खरा धर्म बुद्ध धर्म जीवनात अत्यंत आवश्यकता आहे.
बौद्ध धम्मा घेण्यामागची मुख्य भूमिका सांगताना म्हणतात ,"धर्माची आवश्यकता गरिबांनाही पीडित लोकांना धर्म हवा असतं गरीब मनुष्य जगतो तो आशेवर जीवनाचे मूळ आशेत आहे आशाच नष्ट झाली तर कसे होईल धर्म आशावादी बनवितो पिडीतांना संदेश देतो काय घाबरू नकोस तुझे जीवन आशादायी होईल म्हणून गरीब पीडित मनुष्य धर्माला चिटकून राहतो."असे बाबासाहेब म्हणतात.
बाबासाहेबांच्या मते धर्माचं प्रयोजन नीती सांगणं असावे पण हिंदू धर्मात तसे नव्हते डॉ. बाबासाहेब म्हणतात सामाजिक किड नष्ट केल्याशिवाय समाज एकसंघ होणार नाही डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर बौद्ध धर्माचे थोर उपासक व प्रवर्तन महान बोधिसत्व होते तसेच बौद्ध धर्माचे तत्वज्ञान विद्वान लेखक होते पुनरुत्थानक होते येथे काय भारतातून लुप्त झालेला बौद्ध धर्म बाबासाहेबांनी पुन्हा पुनर्जीवित केले भारतात सर्वात मोठे धर्मांतर करून..!!
डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी 1935 साली," मी हिंदू म्हणून जन्माला आलो तरी हिंदू म्हणून मरणार नाही." अशी घोषणा केली आणि ती घोषणा त्यांनी 14 ऑक्टोबर 1956 साली पूर्ण करून दाखविली.
बाबासाहेबांनी आपल्या अनुयायांना सोबत बौद्ध धम्म स्वीकारला आणि आपला दीनदलित अस्पृश्य समाजाला त्यांनी मानवतावादी धम्माची पायवाट दिली. त्यांना विकासाच्या चक्रावर आणले. डॉ. बाबासाहेब यांचे व्यक्तिमत्त्व अष्टपैलू होते. त्यांना प्रत्येक क्षेत्रातील परिपूर्ण ज्ञान व माहिती होते. त्यांनी बौद्ध धर्माचा स्वीकार करून आयुष्याला नवीन संदेश दिला.
डॉ. बाबासाहेब म्हणतात, मी बोद्ध धम्माच का स्वीकारला," विज्ञानाने जागृत झालेला समाज स्वीकारेल असा बुद्ध धर्म हा एकमेव धर्म आहे. त्याविना हा समाज नष्ट होईल. मी त्यात असे विवेचन केले होते की, या आधुनिक जगात बुद्ध धर्म हा असा एकच धर्म आहे. जो मानवजातीचे रक्षण करू शकते" म्हणून मी बौद्ध धर्म स्वीकारला.
डॉ बाबासाहेब म्हणतात बौद्ध धर्म आशावादी आणि मानवतावादी आहे बुद्धांनी सांगितलेले तत्वज्ञान व तत्व अजरामर आहे पण बौद्ध धम्म असा दावा करीत नाही म्हणूनच सर्वश्रेष्ठ आहे म्हणून मी हा धर्म स्वीकारला.
माझा वर्ग हा गोरगरीब आहे. त्यांची प्रगती ही फक्त बौद्ध धर्मातच होऊ शकते कारण बहुजन हिताय बहुजन सुखाय या तत्वावर तो चालतो. म्हणून हे धर्मांतर केलेले आहे. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांची दूरदृष्टी स्पष्ट होती. त्यांना त्यांच्या समाजाला कुठे पोहोचवायचे आहे हे माहीत होते.
त्याचा आराखडा त्यांच्याजवळ तयार होता. त्यांच्या विकासासाठी त्यांना मानव म्हणून जगता यावे म्हणून बाबासाहेबांनी सर्वश्रेष्ठ तत्त्वज्ञानाचा स्वीकार केला. जे तत्व बहुजन हिताय बहुजन सुखाय या आशावादी शब्दांवर चालतो.
खरच बाबासाहेबांचे दूरदृष्टी अलौकिक होती. बाबासाहेबामुळे आम्ही एका अशा धर्मातून बाहेर पडलो, जिथे फक्त गुलामगिरी होती. जिथे फक्त शोषण होते. आपल्याला बाबासाहेबांनी दिलेल्या धम्म तत्वज्ञानाला आपल्या व्यक्तिमत्त्वामध्ये आपल्या जीवनशैलीमध्ये स्थान द्यायचे आहे. तरच आपण माणूस म्हणून जगु म्हणून..!!
बाबासाहेबांची धर्मांतराची संकल्पना प्रत्येक पिढीने स्वीकारली पाहिजे. कारण आपल्याला परत गुलामगिरीचे जगणे नको आहे. ज्या गुलामगिरीतून बाबासाहेबांनी आपल्याला बाहेर काढले ; तो चिखल आता आपल्या आयुष्यात परत नको आहे. म्हणून डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांची धर्मांतराची संकल्पना प्रत्येकाने आपल्या मानसिक स्तरावर स्पष्ट केलेली बरी...!!!
शेवटी एकच म्हणावे लागेल,
जगी मानवतेचा संदेश
मानवतेने दिला आणि
बुद्धतत्वज्ञान म्हणजे संपुर्ण
विकास गाथा मानवतेची ......!!!
✍️©️®️सविता तुकाराम लोटे
©️®️✍️Savita Tukaramji Lote
शीर्षक :-
** डॉ बाबासाहेब आंबेडकर आणि धर्मांतंर **
आपल्या येण्याची जाणीव आपल्या प्रतिक्रिया होय. आपली प्रतिक्रिया कमेंट बॉक्समध्ये जरूर नोंदवा आणि लाईक आणि शेअर करायला विसरू नका . काही चूक आढळल्यास कमेंट बॉक्समध्ये नक्की कळवा... धन्यवाद..!!
----------------------------------
** डॉ बाबासाहेब आंबेडकर आणि धर्मांतंर **
*** Dr. Babasaheb Ambedkar and Conversion **
** Dr. Babasaheb Ambedkar and Conversion **
Many great men have been born in India. With his commitment, many people in India created a wave of change in the society through exemplary guidance and innovative initiatives. Babasaheb Ambedkar will have to pay.
Because Babasaheb made the biggest change in India without any bloody revolution just on the strength of education. A society that was considered inferior to animals. He had the right to live. But he could not consume any of the resources he needed to survive. Babasaheb gave the religion of humanity to such a poor community and the biggest conversion took place in India.
Dr. Babasaheb Ambedkar was the first law minister of independent India, the architect of the Indian constitution, the first great man to awaken the identity of the untouchable community, the jurist, the eminent speaker and many more. Babasaheb Ambedkar has a personality.
October 14, 1956 Dr. Babasaheb Ambedkar carried out the largest conversion in history. Restored the Buddhist Dhamma in India. A class of people who were considered untouchables were converted, but more importantly, the abolition of untouchability imposed on seven crore untouchables.
Dr. Babasaheb Ambedkar was an atheist. Yet he had hope and faith in religion. He always looked at religion in a positive light. Because when problems arise in front of a person and he is surrounded on all sides, then one goes to spirituality for mental satisfaction. The same power gives strength to live in that time.
While studying the Indian social system, one thing that Prakash realized was the "cleverness system", Babasaheb studied various religions before his conversion, and one of the things that Prakash realized was that in Hinduism personal selfishness was given more importance.
Dr. Babasaheb says, "A religion that satisfies my conscience, will convince my mind, will take my seven crore brothers in the name of conversion and take them safely to Paltira and make their lives stable." This belief was found only in the Buddhist Dhamma.
Dr. Explaining the concept of conversion, Babasaheb Ambedkar said, "Untouchables are not treated sympathetically in Hinduism. Religion which discriminates between people by rewarding caste system. Religion which does not have freedom, equality and brotherhood.
Babasaheb's question to Hindu society was, which religion does not allow untouchables to go to the temple? Can't get drinking water? Does not allow learning? Considering the shadow of untouchables to be ugly, why should untouchables live in Hinduism?
Dr. Babasaheb Ambedkar was not anti-Hindu. So more attention should be paid to social reform. In this role, he presented his thoughts to the society. He felt that religion should be in the context of social utility. He had special study of Hindu, Buddhist, Muslim and Christian religions.
The development of Hinduism is Vedic religion, Brahmanism and Hinduism. Jainism and Buddhism emerged in this country at this stage of Brahmanism. The reason for this is that animal sacrifice was practiced in Brahmanical religion for personal salvation. But when animals were useful for agriculture, these two religions emerged as an alternative to Brahmanical religion to stop violence and slaughter of animals.
.
According to Babasaheb, "The main scripture according to which Hinduism operates is Manusmriti. It is a mixture of religion, ethics and law at the same time.
There is ethics with it. Because it also states duties ... there is also benefit. Because it also says punishment. "Not so in the Buddhist Dhamma. Because the main function of Buddhism is to liberate the poor people who are suffering.
Lord Gautama Buddha, while explaining Buddhism to his disciples, says, "Bahujan Hitaya, Bahujan Sukhaya; It is interpreted in such a way that it is for the benefit of the masses to love them for happiness. This religion should not only be accepted by human beings, but also by the gods.
There is no discrimination in Buddhism. There is equality everywhere. In Buddhism, God does not think of the soul. How a man should treat a man. It seems to have been considered. The only true religion in life is Buddhism which is the only religion that can bring good to human beings.
Explaining the main role of Buddhism, Buddhists say, "Religion is needed even by the poor. Victims want religion. The poor man lives in hope. He is the source of hope. If hope is lost, how can it be? Religion gives hope to the victims. Don't be afraid. He clings to religion, "says Babasaheb.
According to Babasaheb, the purpose of religion should be to explain policies, but this was not the case in Hinduism. Babasaheb says society will not be united without destroying social kid. Babasaheb Ambedkar was a great devotee of Buddhism and was a great Bodhisattva. He was also a philosophical scholar of Buddhism. He was a revivalist.
Dr. Babasaheb Ambedkar wrote in 1935, "Even if I was born a Hindu, I will not die a Hindu." He made the announcement and completed it on October 14, 1956.
Babasaheb, along with his followers, embraced Buddhism and gave the path of humanitarian Dhamma to his poor untouchable society. Brought them into the cycle of development. Dr. Babasaheb's personality was versatile. They have perfect knowledge and information in every field. He embraced Buddhism and gave a new message to life.
Dr. Babasaheb says, "Why did I accept Buddhism?" "Buddhism is the only religion that will accept a society awakened by science. Without it, the society will perish. I argued that Buddhism is the only religion in the modern world which Can save "so I embraced Buddhism.
Dr. Babasaheb says that Buddhism is optimistic and humanistic.
My class is poor, their progress can only be in Buddhism. Because it runs on the principle of Bahujan Hitaya Bahujan Sukhaya. So it has been converted. Dr. Babasaheb Ambedkar's vision was clear. They knew where to take their community. His plan was ready with them.
Babasaheb adopted the best philosophy for their development so that they could live as human beings. The principle that runs on the optimistic words Bahujan Hitaya Bahujan Sukhaya. Indeed, Babasaheb's vision was supernatural. Due to Babasaheb, we came out of a religion where there was only slavery. Where only exploitation takes place. We want to place the Dhamma philosophy given by Babasaheb in our personality and in our lifestyle. Only then will we live as human beings .. !!
So Babasaheb, Therefore, every generation should accept Babasaheb's concept of conversion. Because we don't want to live in slavery again. The mud from which Babasaheb brought us out. We don't want that mud in our life anymore. So Dr. Babasaheb Ambedkar's concept of conversion should be explained by everyone on their mental level ...
In the end one has to say,
The message of humanity to the world
Given by humanity and
Buddhism is the whole
Development saga of humanity ...... !!!
✍️©️®️Savita Tukaram Lote
✍️©️®️Savita Tukaramji Lote
Title: -
** Dr. Babasaheb Ambedkar and Conversion **
Awareness of your coming is your reaction. Be sure to leave your feedback in the comment box and don't forget to like and share. If you find any mistake, please let us know in the comment box ... Thank you .. !!
----------------------------------
