*****चारोळी Marathi kavita /Charolya ******
यश अपयशाचे गुरुकिल्ली
जगण्याची भाषा
शिकविणारी गुरुकिल्ली
आणि सर्व काही बंदही
करणारी गुरुकिल्ली
©️✍️ सविता तुकाराम लोटे
✍️©️savita tukaram lote
×*******×******×*******×********×**
गुरुवार, १० जून, २०२१
बुधवार, ९ जून, २०२१
सुगरण खोपा कविता निसर्गावरिल कविता/चारोळी ***
**** निसर्गावरिल कविता/चारोळी ***
" Marathi kavita /Charolya poem in Nature"
निसर्ग जीवसृष्टी अनेक पक्षी त्यांच्या प्रजाती त्यांचे दैनंदिन जीवन वेगवेगळे असते. पक्ष्यांचे रंग, घरटे बनविण्याच्या पद्धती, विविध आहे.
सुगरण खोपा घरटे नवीन तंत्रज्ञानाला लाजवेल असे तंत्रज्ञान मला तुझी काळजी आकर्षक पद्धतीने घरटे तयार करतात.
पक्ष्यांमध्ये सुगरण पक्षी त्यांच्या घरटे बनवण्याच्या पद्धती मुळे आकर्षणाचे केंद्रबिंदू आहे. त्यावर सुचलेल्या ह्या काही चारोळी /कविता आहे.
सुगरणला बाया, विणकर, गवळण असेही म्हटले जाते. घरटे बनवण्यासाठी वेगवेगळे साहित्य वापरले जाते आणि सोबत खूप सारे स्वप्नही विणले जातात.
सुगरण पक्षी आपल्या कलाकुसरीने घरटे बनवून संसार थाटतो.
एक स्वप्न पूर्ण झाले की काही सुगरण गवळण परत दुसरा खोपा तयार करतात आणि परत प्रेमात पडतात.
सुगरणला बाया, विणकर, गवळण असेही म्हटले जाते. घरटे बनवण्यासाठी वेगवेगळे साहित्य वापरले जाते आणि सोबत खूप सारे स्वप्नही विणले जातात त्यावरील कविता .
सुगरण पक्षी आपल्या कलाकुसरीने घरटे बनवितो त्यावेळी निसर्ग आपले रूप बदलले असते आणि सुगरण पक्षी आपल्या स्वप्नांना पूर्णत्व देण्यासाठी धडपड करीत असतो.
(1)
पालवी नवे विणे सुगरण खोपा !!
खालून निमूळता जसा लांबबोगदा
प्रेमळ स्वप्नाचे लटकलेला संसार !!
(2)
******** खोपा व्यभिचाराचा*******
काही क्षणात हर्ष सुखाचा
निसर्ग पाऊलखुणा नवनिर्मितीची
सोहळा चालू आनंदाचा
खोप्यात....
पण गुलाम न राही
काही गवळण...
संसार अर्धवट सोडून
नवे खोपे विणे फांदीवर
मानवी प्रवृत्तीचे दर्शन घडे
प्रेमात ..प्रेम व्यभिचाराचे
खुलत राही पुरुषार्थ
अहंकाराचा...
नवीन फांदीवर
संसारा अर्धवट सोडलेला !!!!
(3)
***** विणकर विणे ******
विणकर विणे खोपा फांदीवर
नव अलंकार आकृती सोबत
गवत कापूस केस असती
गिलाव्यासोबत...
स्वप्नांचामळा गोलाकार
घरट्याला !!!
जुळवी नवस्वप्नांचा
अलंकार
सोबत विणे रंगांची
उधळणं ...
गळा व पोटावर पिवळा
विणकर विणे खोपा फांदीवर !!!!!
(4)
"Marathi Charolya poem in Nature"
खोपा विणे गोलाकार सोबत गिलावा
मातीचा मुलायम कापसासोबत
अंडी देई सुगरण मातृत्वाचे दान
मिळे नवीन संसार खोप्या फांदीवरती
(5)
सुगरण खोपा कलाकुसरीतील
ठेवनिचा जसा नवीन तंत्रज्ञानाचा
मोजमापेतील फांदीवर झुलतो
विण गुंफीत आपल्याच धुंदीत
©️✍️सविता तुकाराम लोटे
©️✍️savita Tukaram Lote
*** खोपा व्यभिचाराचा ***
निसर्गावरिल कविता
Marathi kavita poem in Nature"
निसर्ग जीवसृष्टी अनेक पक्षी त्यांच्या प्रजाती त्यांचे दैनंदिन जीवन वेगवेगळे असते. पक्ष्यांचे रंग, घरटे बनविण्याच्या पद्धती, विविध आहे.
पक्ष्यांमध्ये सुगरण पक्षी त्यांच्या घरटे बनवण्याच्या पद्धती मुळे आकर्षणाचे केंद्रबिंदू आहे. त्यावर सुचलेल्या ह्या काही चारोळी आहे.
सुगरणला बाया, विणकर, गवळण असेही म्हटले जाते. घरटे बनवण्यासाठी वेगवेगळे साहित्य वापरले जाते आणि सोबत खूप सारे स्वप्नही विणले जातात.
एक स्वप्न पूर्ण झाले की काही सुगरण गवळण परत दुसरा खोपा तयार करतात आणि परत प्रेमात पडतात त्यावर सुचलेली ही कविता.
******** खोपा व्यभिचाराचा*******
काही क्षणात हर्ष सुखाचा
निसर्ग पाऊलखुणा नवनिर्मितीची
सोहळा चालू आनंदाचा
खोप्यात....
पण गुलाम न राही
काही गवळण...
संसार अर्धवट सोडून
नवे खोपे विणे फांदीवर
मानवी प्रवृत्तीचे दर्शन घडे
प्रेमात ..प्रेम व्यभिचाराचे
खुलत राही पुरुषार्थ
अहंकाराचा...
नवीन फांदीवर
संसारा अर्धवट सोडलेला !!!!
©️✍️🏻सविता तुकाराम लोटे ×*****
©️✍️savita Tukaram Lote
----------------------------------मंगळवार, ८ जून, २०२१
लटकलेला संसार
निसर्गावरिल चारोळी
Marathi Charolya poem in Nature"
निसर्ग जीवसृष्टी अनेक पक्षी त्यांच्या प्रजाती त्यांचे दैनंदिन जीवन वेगवेगळे असते. पक्ष्यांचे रंग, घरटे बनविण्याच्या पद्धती, विविध आहे.
पक्ष्यांमध्ये सुगरण पक्षी त्यांच्या घरटे बनवण्याच्या पद्धती मुळे आकर्षणाचे केंद्रबिंदू आहे. त्यावर सुचलेल्या ह्या काही चारोळी आहे.
सुगरण पक्षी आपल्या कलाकुसरीने घरटे बनवितो त्यावेळी निसर्ग आपले रूप बदलले असते आणि सुगरण पक्षी आपल्या स्वप्नांना पूर्णत्व देण्यासाठी धडपड करीत असतो... त्यावरील चारोळी.
पालवी नवे विणे सुगरण खोपा !!
खालून निमूळता जसा लांबबोगदा
प्रेमळ स्वप्नाचे लटकलेला संसार !!
©️✍️🏻सविता तुकाराम लोटे
***✍️🏻©️ Savita Tukaram Lote***
++++++++--------------++++++++
विणकर विणे
निसर्गावरिल कविता
Marathi kavita poem in Nature"
निसर्ग जीवसृष्टी अनेक पक्षी त्यांच्या प्रजाती त्यांचे दैनंदिन जीवन वेगवेगळे असते. पक्ष्यांचे रंग, घरटे बनविण्याच्या पद्धती, विविध आहे.
पक्ष्यांमध्ये सुगरण पक्षी त्यांच्या घरटे बनवण्याच्या पद्धती मुळे आकर्षणाचे केंद्रबिंदू आहे. त्यावर सुचलेल्या ह्या काही चारोळी आहे.
सुगरणला बाया, विणकर, गवळण असेही म्हटले जाते. घरटे बनवण्यासाठी वेगवेगळे साहित्य वापरले जाते आणि सोबत खूप सारे स्वप्नही विणले जातात त्यावरील कविता .
***** विणकर विणे ******
विणकर विणे खोपा फांदीवर
नव अलंकार आकृती सोबत
गवत कापूस केस असती
गिलाव्यासोबत...
स्वप्नांचामळा गोलाकार
घरट्याला !!!
जुळवी नवस्वप्नांचा
अलंकार
सोबत विणे रंगांची
उधळणं ...
गळा व पोटावर पिवळा
विणकर विणे खोपा फांदीवर !!!!!
*** ©️✍️🏻 सविता तुकाराम लोटे ***
*****✍️🏻©️Savita Tukaram Lote ****
----------------------------------
*** दान ***सुगरण खोपा
××*******************************××
निसर्गावरिल चारोळी
Marathi Charolya poem in Nature"
निसर्ग जीवसृष्टी अनेक पक्षी त्यांच्या प्रजाती त्यांचे दैनंदिन जीवन वेगवेगळे असते. पक्ष्यांचे रंग, घरटे बनविण्याच्या पद्धती, विविध आहे.
पक्ष्यांमध्ये सुगरण पक्षी त्यांच्या घरटे बनवण्याच्या पद्धती मुळे आकर्षणाचे केंद्रबिंदू आहे. त्यावर सुचलेल्या ह्या काही चारोळी आहे.
सुगरण पक्षी आपल्या कलाकुसरीने घरटे बनवून संसार थाटतो त्यावरील चारोळी.
"Marathi Charolya poem in Nature"
×*×**×*******×*****×*****×*****×*×
खोपा विणे गोलाकार सोबत गिलावा
मातीचा मुलायम कापसासोबत
अंडी देई सुगरण मातृत्वाचे दान
मिळे नवीन संसार खोप्या फांदीवरती
✍️©️सविता तुकाराम लोटे
✍️🏻©️savita tukaram lote
----------------------------------
सुगरण खोपा चारोळी
" निसर्गावरिल चारोळी
Marathi Charolya poem in Nature"
निसर्ग जीवसृष्टी अनेक पक्षी त्यांच्या प्रजाती त्यांचे दैनंदिन जीवन वेगवेगळे असते. पक्ष्यांचे रंग, घरटे बनविण्याच्या पद्धती, विविध आहे.
पक्ष्यांमध्ये सुगरण पक्षी त्यांच्या घरटे बनवण्याच्या पद्धती मुळे आकर्षणाचे केंद्रबिंदू आहे. त्यावर सुचलेल्या ह्या काही चारोळी आहे.
सुगरण खोपा कलाकुसरीतील
ठेवनिचा जसा नवीन तंत्रज्ञानाचा
मोजमापेतील फांदीवर झुलतो
विण गुंफीत आपल्याच धुंदीत
©️✍️सविता तुकाराम लोटे
*******@@@@@@@*************
***** मैत्री ******
--------------------------------------------------------------------
*** Happy friendship Day Poems in Marathi ... जागतिक मित्र दिवस ***
************** मैत्री *************
कुठलाही स्वार्थशिवाय निर्माण झालेले
नवीन नाते... मैत्री!
सूर्याचा प्रकाश ऊन -सावलीच्या खेळात
फुललेले नव्याने जीवन... मैत्री !!
न सांगता न बोलता अवघड सत्य
सहज सांगणे... मैत्री !!!
विश्वासाच्या नात्याला जवळीक मनाची
हरवलेल्या वाटेवर पायवाट... मैत्री !!!!
मायेचा हात सत्याची जाणीव करून देणारी अलगद मनमोकळी जीवनजागा... मैत्री
.....................मैत्री मैत्री!!
*** ✍️©️ सविता तुकाराम लोटे ***
** ✍️©️savita tukaram lote**
---------------------------------
----------------------------------
रविवार, ६ जून, २०२१
******प्रयत्न ****
***********प्रयत्न*********
✍️©️सविता तुकाराम लोटे
©️✍️🏻 savita Tukaram Lote
**********@@@@@@@@************
******पानगळ होईल****
*****पानगळ होईल****
दुःखामध्ये स्वतःला हरवून न जाता दुःखाचे पानगळ होईल सुखासाठी या आशयाची ही कविता,'पानगळ होईल'...
©️✍️🏻सविता तुकाराम लोटे
©️✍️savita Tukaram Lote
-------------@@@@@@-----------
शनिवार, ५ जून, २०२१
वेदनेचा बांधा
@@@@@@वेदनेचा बांधा...@@@@@@
वेदनेचा बांधा फुटताना
असं कधी कधी होतं
मनातील चुका आपल्या
वाटतच नाही !
कमी पडतात शब्द
कमी पडतात अक्षरे
कमी पडतात सर्वच भावना
वेदनेचा व्यथा मांडताना ....
ओंजळीत बांधू ठेवते
सुटतच जाते शब्दविना
घुसमटत घोटात वेदनेच्या
ओझे मनावर ठेवत !!
विनाकारण झाले दुःखांचे
ओझे चुका नसताना
सुखाची वाट गेली राहूनच
वेदनेचा बांधा फुटताना!!!
****✍️©️ सविता तुकाराम लोटे ****
-----✍️🏻©️Savita Tukaram Lote -----
*************************************
शुक्रवार, ४ जून, २०२१
जंगलात
........World Environment Day......
"जागतिक पर्यावरण दिनाच्या हरित शुभेच्छा"
माणसाने झाडे तोडली त्या जागेवर आपली वस्ती तयार केली पण जंगलातील प्राणी स्वतःच्या हक्काच्या जागेपासून वंचित राहिले त्या प्राण्यांचे मनोगत या कवितेत व्यक्त करण्याचा हा प्रयत्न
केलेले आहे....
*** जंगलात *****
तोडली जंगले
झाली ओसाड
माणसांच्या गर्दीत
आले वनजीव
झाली शिकार
कोंबड्या कुत्र्यांची मांजरांची
माणसांची सोबत
विचारांची
सिमेंटच्या जंगलात
वावर आता
भक्षक आणि माणसांच्या
हातात हात न घेता
आपल्या जीवाचा प्राण ज्योतीचा!!
सांगे आम्हा
आम्ही असेच राहतो
हातात हात घेऊन
जंगलात...
आम्हाचा हक्काच्या जागेवर
लचके तोडली जातात
आम्हांचीही बंदुकीच्या जोरावर
दडलेले जीव आम्ही
निसर्ग माझा सखा
पण तुम्ही तोडली
निसर्गसंपत्ती आम्ही
तोडू तुम्हाची प्राणज्योत
आम्हाचा प्राणज्योतीसाठी
असे नाही ...
आम्ही पोटभरू
जाऊ आम्हाचा वस्तीत
ओसाड...
तोडलेल्या जंगलात !!!!
✍️©️सविता तुकाराम लोटे
*** ©️✍️🏻Savita Tukaram Lote***
***********@@@@@@@@@************
World Environment Day.......
----------------------------------
गुरुवार, ३ जून, २०२१
तुझ्या माझ्यातील रेशीमबंधाची!!!! माझा सखा मित्र मी तुझी प्रिया
यंदाचा पाऊस
नको वाटतो
आठवणींच्या बाजारात
भिजने ..
नको वाटतो
ओला ऋतूचा
सुगंधी
नको वाटते
मनात रेंगाळत राहती
ओला स्पर्श
अबोल क्षणांचा
नको वाटतो...
आज परत पाऊस काचेतून दिसत आहे. ओला स्पर्श नको वाटतो, चिंब भिजलेला बेधुंद आठवणी... नको खुणावू मजला, आज ! येऊ शकणार नाही तू माझ्या घरातील खिडकीच्या काचेमधून आता. नाही भिजायचे.... भिजायचे मिठीत तुझ्या. का ग !तूच ये, भिजायला बाहेर.
परत अनुभवूया क्षण... अविस्मरणीय! काय गुन्हा आहे माझा? आता मला तुझ्या हदयात आठवणीत स्थान नाही. मला अजूनही आठवते तू बोलायची माझ्याशी कधीही. झाडाच्या विसावा घ्यायची नाही ....बेधुंद मुक्तपणे चिंब भिजत राहयाची... घराची वाट सोबत ... आणि मी तुझ्यासोबत!
मी ही हळूच चिंब भिजलेल्या मनाबरोबर आलिंगन देण्यासाठी मिठीत तुझ्या! मला अजून त्या आठवसुगंधी बेधुंद करतात ....तुझ्या सोबत घालवलेले क्षणआठव.
ऊन सावलीचा खेळ
चालू हळूवार सरींबरोबर
इंद्रधनुष्याची वाट बघत
तू माझ्या ओला स्पर्शसोबत
थंडगार झुळकी संग
अजूनही वाटते ते दिवस यावे परत तुझ्या साठी माझ्यासाठी आपल्यातील मैत्रीसाठी. तुझ्याबरोबर शांत होऊन चिंब भिजावेे मिठीत अलगद यावे. तुला भिजविण्यासाठी... मनाला भिजविण्यासाठी... पहाटेच्या सूर्यप्रकाशाच्या मंद प्रकाशात काळाशार झालेल्या ढगाळ आभाळात. इंद्रधनुष्याच्या् साक्षीनेे घ्यावी परत शप्पथ... तु माझी मी तुझा सखा मित्र!
चिंब भिजवावे तुला तुझ्या स्वप्नांच्या नगरीत आणि मनाला बेधुंद हसवावे... पानांच्या सरसरीमध्ये फुलांचा ओलाचिंब सुवास तुला द्यावा. काट्यांची तमा न बाळगता फुलवावे तुझे माझे प्रेम परत त्याचा सुगंधासोबत आजचे क्षण परत.
उद्याच्या आठव सुगंधित क्षण जपून ठेवण्यासाठी. ये ना!!! परत चिंब भिजायला. अंगणात पहाटेच्या सूर्यप्रकाशाच्या साक्षीने. ढगाळ झालेल्या वातावरणात... हे बघ ! मी होऊ देणार नाही विजांचा कडकडाट. ये ना!!!
मज ध्यानी तुला कडकडाट किती भीती वाटते ती तू बोलायची मला.
नको रे येऊ
घेऊन हा आवाज
पायातील शक्ती नाहीशी
होते... कंप सुटतो मनी
हृदयातील भावभावना
घामेजल्या जातात ...भीतीने!!!
आणि शांत होण्यासाठी हात जोडून बोलत राहायची अरे नको रे, झाले पुरे आता. आवाज करून, ये तू बेभान होऊन. पण मंद सरी बरोबर वाहत राहा असाच शांत कुणाचे नुकसान होऊ देऊ नको. मी हसायचो !तुझ्यावर. तुझ्या निरागस विचारांवर. त्या क्षणी अबोल मी... निशब्द मी .
त्या क्षणाला मी स्वतः स्वतः शी बडबड करत असे.... तुझ्यासारखा कवितेत. अगं वेडे !!!!
पाऊस आहे मी
शांत कसा होणार
येणार आवाजाने
कधी शांत कधी अशांत
महाप्रलयाचे गाणे होऊन
कधी मंदपणे... हळुवारपणे..
भक्ती रसात तल्लीन होऊन
तर कधी....
महादेवाच्या तांडवासारखे
तर कधी ...
मंत्रमुग्ध करणारा सप्तसुरांशी
स्पर्धा करत ...
तुला चिंब भिजवून
मिठीत शांत विसावा
घेण्यासाठी ...
माझ्या पहिल्या सरीसोबत
तुझा सख्खा मित्र बनून !!!
हो का !बरं झाले.... आत्ताच बोलला तू. "ते मी बोलले की हसायचा म्हणून".
स्वप्नाच्या नगरीतून बाहेर ये! जेव्हा मी बोलायचे मला बघायचे आहे क्षितिजापलीकडे विश्व.... क्षितिजाअलीकडे विश्व.... ती हिरवळ.... ते सौंदर्य !! क्षितिजा अलीकडील- पलिकडील. त्यावेळी किती रागावला होता तसं काही विश्व नसतं. रागाने विजेचा कडकडाट आणि मंद सरीसोबत अचानक गारवा गारीसोबत.
रुद्ररूपसंग अजून आठवते, मला तुझे ते प्रेम त्यात भिजायला लावून स्वतःच्या रूपाचे कौतुक करून घेत होता.थरथरत्या ओठांनी. भीतीचे सावट सर्वीकडे बरसून मला. मलाही आठवत बोलली होती तु ही.....
जा रे जा रे नको येऊ
सोबत रुद्र रूपात....
मला हवा आहे
शांत... माझ्या सारखा मित्रसखा
प्रेमळ नवचैतन्य फुलविणारा
सुखाची उधळण करत!!!
तुला एक सांगू खरच तुला आता चिखल आवडत नाही. डांबरी रस्त्याचे सौंदर्य आवडत नाही. सांग ना मला अजूनही आठवतं तुझं ते हसणं... मला अजूनही आठवतं तू बोलायची त्या डांबरी रस्त्याला 'ब्लॅक ब्युटी ' मला हेवा वाटायचा ; हीच सर्व प्रेम त्या डांबरी रस्त्यावर. तिळपापड व्हायचा! वाटायचं सर्वीकडे शांत बरसावे आणि त्याच्यावर फक्त धो धो बरसायचे. आजूबाजूची सर्व काटेकुटे त्याच्यावर आणून ठेवायचे... त्याचं रूप विद्रूप करायचं. त्याची "ब्लॅक ब्युटी", नष्ट करायची.
तो ही हसायचा, माझ्यावर. तुझ्यासाठी बोलून जायचा त्याच्याही नकळत; तिला सर्व सुंदर वाटत. हा निसर्ग ...हि हिरवळ... या डांबराचा सौंदर्य... चारही बाजूने असलेली ही झाडे... बाबळीच्या झाडाच्या फुलांच्या तर ती आतोनात प्रेमात आहे. 'ते फुले तर तिला केसात माळायचे आहे.' खरच वेडी आहे ती!!! डांबराचा रस्त्याला ' ब्लॅक ब्युटी' बोलते.
गवताला हिरवा शालू बोलतो... चिखलाला नव सौंदर्य बोलते.... तुला सांगू पावसा!! मी डांबर.. तू पाऊस.. हा हा चिखल... हे गवत ... ही झाडे... ही माती ...हे दगड ...तो आभाळ... हे साचलेले पाणी ...ते शेवाळ ....या सर्वात काही सौंदर्य नाही तरी पण तिला दिसतं सौंदर्य.
ती माझ्याशी बोलते तेव्हा म्हणते, "तुझा रंग काळा तरी दिसते तू ब्लॅक ब्युटी, हा पाऊस धो धो बरसतोय तरी मला वाटतं हे जल जीवन....
हा चिखली मला घेऊन जाते माझ्या बालपणी पाय ठेवला की वाटतं सुंदर आयुष्य नाही यासारखं. बेधुंद; नाचावे वाटते बेधुंद.... इवलेसे गवतफुल मला मोहून टाकते बळ देते संघर्ष करण्यासाठी ... नव माधुर्य मनात निर्माण करते. ही झाडे सांगतात , एकनिष्ठ राहा ; स्वतःच्या संस्कारांसोबत. बदलत्या ऋतूनुसार बदल स्वतःलाही, स्वतःच्या विचारांनाही आणि स्वतः मध्ये बदल कर. वटवृक्ष होऊ शकलो नाही तरी सावली मात्र देऊ विसाव्यासाठी!!
कोणत्याही क्षणी ताठ मानेने उभी आहे ही बाभळी फक्त फुलत राहते फुलता फुलता हसत राहते.... स्वतः स्वतःला स्वतःच्या सौंदर्यामध्ये.... कारण तिला माहित आहे मला काटे आहेत ! तरीही हसत राहते सर्व ऋतूमध्ये.
ही माती, हे दगड सांगते मला कितीही माती झाली तरी दगड व्हावेच लागते कधीतरी... हे आभाळ सांगते ,मला सुर्याची पहिली किरण आणि सूर्याचा शेवटचे किरण ते तेज ,ती शांतता ,रंगांची उधळण... अमावश्या -पौर्णिमेचा खेळ आणि परत अंधारल्या जगातून परत रंगांची उधळण करत आपला प्रखर तेजाने.... नवसंजीवनी निर्माण करतो. त्यावेळी वाटतं खरंच आभाळ किती सुंदर आहे. त्याला माहित आहे, सर्वच निसर्ग ऋतूंचे चक्र. त्याला माहित आहे,
सर्वच खेळ रात्र -सकाळचा. त्याला माहित आहे, सर्वच जीवसृष्टीतील निर्जीव सृष्टीतील सर्व वर्तुळ चक्र. त्याला किती यातना होत असतील; ना कधीतरी. त्याला दुःख दिसत असेल पण तो दुःखी होत नाही कारण तो बघतो
आपल्या भावविश्वात ही जीवसृष्टी निर्जीव जीवसृष्टी. म्हणून असतो... प्रत्येक क्षणाला.. प्रत्येक ऋतूला ...प्रत्येक वेळेला...आपल्या सोबत! तो कुठेच जात नाही. रात्रीच्या त्या काळोखाला चांदणीच्या रूपात प्रकाश देत. त्याच्या आयुष्यात किती सुखद आणि दुःख क्षण असते माहित नाही तरी तो बघतो सर्वीकडे शांतपणे सर्वात सौंदर्य.
अरे पावसा ! तुला माहित आहे, साचलेले पाणी म्हणजे जीवन. आजचे उद्याचे परवाचे आणि पृथ्वीतलावरील आयुष्याच्या जीवनाच्या. त्याला जपून ठेवावे लागेल स्वच्छ निर्मळ स्वच्छ धारेमध्ये त्याला मुरवावे लागेल या माती कल्पवृक्षाच्या आणि वटवृक्षाच्या मुळाखाली तरच वाचेल माझा सखा मित्र पाऊस!!!
माझा मित्र वाचला तरच मी वाचेल.... तू वाचशील... ही माती.. दगड ..शेवाळ ... झाडे ,पाने,आभाळ आपल्या डोळ्यांनी जे जे दिसत आहे ते सर्व. आणि हे सर्व आपला सखा मित्र वाचला तर.
जाऊ दे !चल बाय 🖐चल बाय,झालं की संपलं सर्व ...सर्व संवाद. सर्व काही. मला अजूनही आठवते ती हसली कि हसावा वाटायचं पण तिने कधी उन्हात गरम झालेली ब्लॅक ब्युटी तिच्या जीवनात शब्दात कधी अनुभवावी नाही. असं सतत वाटून जातो ; तिच्या वाटेला फक्त हिरवळ यावी मी सोबत नसलो तरी दुःखाचे ऊन माझ्यासारख्या येऊ नये कधीच; पावसा!! तसे झाले तर ये तू सुखाची वाट दाखविण्यासाठी कोणत्याही स्वरूपात पण सुखद होऊन !!!
आलिंगन दे तिला तुझ्या हळुवार रूपात, मिठीत घे! तिला तिच्या सर्व दुःखानं सोबत. आसवे गोळा कर सर्व मनातील भावनेतील आणि घेऊन जा कुठेतरी दूर समुद्राच्या ही पलीकडे जे कधीही कोणाला दिसणार नाही .करशील ना एवढं माझ्या मित्रा, माझ्या सखीसाठी!!!! तुझ्या प्रियेसाठी... तिच्या त्या शब्दासाठी ती बोलते तुला," माझा सखा मित्र ",या शब्द भावनेसाठी. पावसा करशील ना ? हो रे बाबा!! तिच्या शब्दात ब्लॅक ब्युटी ,हो.
ये ना !!
का?
बाहेर! फक्त अंगणात ये.
कवटाळून तुला सांगेन
माझ्या मनातील वेदना
सावल्या उरला आहे नयनात
भिजलेल्या ....
काळोखाच्या दारात
विचारांच्या!!!
.... मी तुझा सखा मित्र
झोळीत घ्याल कोरडा ओल्या
हुंदका, फुंकार असेल माझी
त्या असहाय्य वेदनेवर...
आनंदाची सुखाची.
बरं sorry. कशासाठी! नाही म्हणणार... जा जा यासाठी !! पण आता येऊ नको आता रिमझिम सरी बरोबर मी नाही देऊ शकत तूला दुःख...आसवे. ब्लॅक ब्युटीला सांग! तु .खरच माझा मित्र आहे खरा मित्र आहे.
पावसा तुला सांगू त्याचा हेवा करायचा त्याला डांबर म्हणायचं; त्याचा कधीच दुःख झाले नाही कारण सांगू त्याचं ते रूप तुझ्यामुळेच होतं.... तू आल्यामुळे त्याचं ते रूप होतं. त्याच्या सौंदर्याचा ..त्याचा मेकअप तूच होता आणि माझ्याही.
(*****✍️🏻©️सविता तुकाराम लोटे ****)
मला भिजायचे नाही खिडकीतून आला तरी. मला भिजायचे नाही, अंगणात येऊन. मला भिजायचे नाही, तुझ्यासोबत. आठवांसोबत तुझ्या माझ्या. मला भिजायचे नाही ,सकाळच्या त्या शांत मंद सूर्यप्रकाशासोबत मनसोक्त. भिजायचे नाही मला तुझ्यासोबत कोणत्याही अस्तित्वाच्या स्वप्नानासोबत आणि अकाल्पनिक जगासोबत तुझ्या मिठीत.
कळून चुकले आज तूच बरोबर आहे अलीकडे-पलीकडे असे काहीच जग नाही आहे फक्त भास आभास सजीव निर्जीव शाश्वत अशाश्वत वास्तव अवास्तव....
आसवांचे रूप सदा सर्वीकडे
अलीकडेही आणि पलीकडेही
मनातून वाहतो ओथंबून
स्पर्शाने उजळलेल्या
लाटांसोबत....
हळुवार भावनेला रुद्ररूप देत
नव्या सुगंधात....
न्हाऊ पाहतो
टक टक ...टप टप...
आवाजात
मला अजुनही आठवत तू बोलून गेला होता सह्याद्रीसारखी हो... कणखर! ऊन वारा पाऊस झेलत. योद्धा आहे सह्याद्री. सह्याद्री सारखे कणखर हृदयाची. स्वप्नांच्या स्वप्न
महारांगोळीतून बाहेर पड ... आता सह्याद्री हो कठोर सह्याद्री हो सह्याद्री पण तू तर आपल्याच धुंदीत स्वप्न साखळीच्या गुंतलेले स्वप्नात स्वप्न सावलीची पानगळ कर पाखरांची किलबिल हो उडण्यासाठी ओंजळभर कसोटीवर परका कर स्वप्न रंजीत कल्पना......
स्वप्न रानातील फुले टाक
अवचित होऊन उगवत्या क्षणाला
थांब मान्य कर...
सूर्याची तेज किरण
फक्त पहाटेच्या
कोमल वाऱ्याचे नको सत्य
सह्याद्री सारखे कणखर हो
हृदयाला कणखर बनवून...
थांब मान्य कर
अस्तित्वाचे जाळे...अस्तित्वाचे जाळे...
माझा सखा मित्र,तुला आठवतात हे सर्व! बोलला होता. हो मला आठवत ! झाले मी सह्याद्री .तुझ्यासाठी माझ्यासाठी... झाले मी सह्याद्री मनाने. मी सोडून दिले ती महारांगोळी स्वप्नांची. तुला न आवडणारी.मी सोडून दिली ते सर्व क्षितिजे ....सोडून दिले सर्व स्वप्न.
मला आता चिखल चिखल दिसतो. सर्वच चिखलात कमळ उगवत नाही हे सत्य मी मान्य केले ....सर्व विचार काल्पनिक जगात नाही मी मान्य केले तुझे ते सर्व विचार सखा मित्र.... तूच बरोबर होतं तू ये कसाही शांत अशांत रुद्र रुपात..... मला मान्य आहे; तुझे ते सर्व रूप. कारण ते सत्य आहे. तुझ्या म्हणण्याप्रमाणे सह्याद्री झाले.... पण युद्ध नाही जिंकले ....नाही गमीनी कावा करता आला ....नाही तुझ्यासोबत येण्यासाठी तुझ्यासाठी येण्यासाठी मला सोडून द्यावे लागते माझ्यातील सह्याद्री दगड झाले आहे.....
तुझा गार वारा तुझे आलिंगन माझ्या मिठीत तुझंच असताना आता फक्त ओलेचिंब होणे आहे. भावनाशून्य झालेल्या भावने सारखे !!मी आले तरी नाही घेणार तुला मिठीत. नाही घेणार मी तुला माझ्या स्वप्न महारांगोळी.नाही घेणार मी तुला माझ्या वेदनेच्या सावली.उगवता क्षण तुझा. मावळतीचा क्षणी ही तुझाच. मी फक्त त्यातली वाटसरू विसावाला
येणारे मी येईल नक्की येईल माझ्या सखा मित्र जेव्हा मी तुझी प्रिया होईल ..मी परत हट्ट करणार नाही क्षितिजा पलीकडे जगाचे. मी मान्य केले तुझे अस्तित्व... तुझे ते शब्द... तुझे ते गुंतलेले भाव... तुझे प्रेम !सर्व काही. पण मी येणार नाही बाहेर आत्ता या क्षणाला कारण मी आता दगड झाले आहे. माती माती दिसते, चिखल चिखल दिसतो, बरसणारा पाऊस पाऊस दिसतो ,झाडावरचे थेंब दवबिंदू दिसत नाही, पानांची सळसळ आता फक्त बेसूर आवाज असतं . जाऊ दे वेदना खूप!!!!
काचेच्या खिडकीतूनही मी तुला भेटतेस त्यास रंगरूपात...
त्याच ओल्या प्रेमातआणि मीही भेटते
त्याच प्रमाणे फरक फक्त इतकाच
मी खिडकीच्या आत आणि तू बाहेर
आजही हळवी होते ...तुझ्यासोबत!! भिजण्यासाठी
आजही भिजेल ....
तुझ्या सोबत तुझ्यामाझ्या मिठीत
नेहमीप्रमाणे जिंकलास. फक्त माझ्यासोबत ते स्वप्न नसतील. असतील ते सर्व नवीन स्वप्ने!! तुझा गारवारा मला मनाला फुंकर घालेल नवीन हसण्याचे बळ देण्यासाठी. मी हसेल नव्याने तुझ्यासोबत... नवीन आठवणींसाठी. नको वाटणारा पाऊस हवाहवासा वाटेल. येते मी अंगणात ....!!!
हो हो दगड होऊन नको येऊस!!!! हा हा हा हा हा.
मनसोक्त भिजूया याच आठवणी
तू माझा सखामित्र मी तुझी प्रिया
तुझे दवबिंदु माझे अश्रूबिंदू
दोन्ही नको फक्त एक
फुंकार
शांत सरीची ....❤❤
तुझ्या माझ्यातील रेशीमबंधाची!!!!
***✍️🏻©️सविता तुकाराम लोटे ***
----------------------------------
सोमवार, ३१ मे, २०२१
**स्वस्वतःसाठी !!!******
*****स्वस्वतःसाठी !!!******
©️✍️🏻सविता तुकाराम लोटे
✍️🏻©️ savita Tukaram Lote
--------------@@-----------------
आपलीच आपल्यासोबत असलेली!!!
आपलीच आपल्यासोबत असलेली
मोहात पाडणार्‍या स्वार्थी बनविणाऱ्या विचारांसोबत....
जिंकू आपण आपलाच भावनांना
ज्या अहंकाराच्या मार्गावरून जाताना
अपमानित करतात आपल्याच ध्येयांना
आपलेच युद्ध आपल्यासोबत
भीतीच्या पलीकडे पायाखाली चिरडून
जिंकू, लढाई अशाच विचारांसोबत...
कारण ती जिंकता येते
आपलीच आपल्यांसोबत असलेली
आपलीच आपल्यासोबत असलेली!!!
©️✍️🏻सविता तुकाराम लोटे
-------------@--@@@-----------
सकारात्मक चारोळी Marathi kavita charolya
सकारात्मक चारोळी
Marathi kavita charolya
जगण्याची सुंदर कलाकृती कोणती
असेल तर ते आपले सामर्थ्य
©️✍️🏻 सविता तुकाराम लोटे
----------------------------------
सकारात्मक चारोळी Marathi kavita charolya mi ani mi
सकारात्मक चारोळी
Marathi kavita charolya
©️✍️🏻 सविता तुकाराम लोटे
---------------++++--------------
मराठी चारोळी Marathi charolya
Marathi charolya
जिंकण्यासाठी ओळखावे लागतात
चित्रविचित्र चेह-यामागील सत्य अनावश्यक
कुठल्याही वेळी कुठल्या ही घटना प्रसंगात जिंकतो आपण त्याच क्षणाला जीवनात
©️✍️सविता तुकाराम लोटे
----------------------------------
******मोक्ष *****
**** मोक्ष ****
आयुष्य कोणत्याही आकाराचे
असू द्या
त्रिकोण चौकोन...
आयुष्य जगा सकारात्मकतेने
ताठमानेने स्वाभिमानाने
नव्या पहाटेच्या सूर्याप्रमाणे
तेजस्वी ....
मोक्षधामापर्यंत जाताना !
आयुष्य कोणताही आकाराचे
असू द्या
काटकोन चौरस वर्तुळ
आयुष्य जगताना जगू द्या
इतरांनाही सरळ मानेने
स्वसंस्कारासोबत आदराने
अप्पर शांती लाभू द्या
महानिर्वाणापर्यंत जाताना !
जगणे खूप सोपे आहे
जगताना जगण्याची भाषा
फक्त कठीण...
केंद्रबिंदू असू द्या
आपले सुक्ष्म विचारसुद्धा
अंतिम सत्याचा सत्याकडे
उत्तम कर्माचा हिशोबाकडे
स्वतःच्या विचार संस्काराकडे
आयुष्य कोणत्याही आकाराचे
असू द्या
काटकोन त्रिकोण चौकोन...
वर्तुळ लघुकोन षटकोन...
अंतीम सत्य
एकच मोक्ष!!!!
©️✍️सविता तुकाराम लोटे
/////////********////////*******/////////
रविवार, ३० मे, २०२१
*****सकारात्मक विचार ***
*** सकारात्मक विचार ***
©️✍️सविता तुकाराम लोटे
_--++++-----++++-----++++-----+
शनिवार, २९ मे, २०२१
तुला एक सांगू
नको वाटतो पाऊस
आजही ...
आलेला पाऊस
तू मला आवडत होतास
खिडकीच्या काचेमधून बघताना
चारही बाजूने बरसला ना
वाटायचं
मुक्त मी
सुरेल आवाजात
सुराने
राहू दे!
आता याच आठवणीत
मी म्हटलं ...
तुझ्यासारखी बरसेल मुक्त!
तु ही हटवादी ना?
रडू दिले परत
त्याच निराशेच्या कागदांवर
माघार घेतली...
लालबुंद झालेल्या नयनांनी
पावलांनी
चेहऱ्याने
कोवळ्या गवतफुलांची झालेली
आठवा परत
आश्वासन
घेऊन; आसवा संगे
पण एक सांगू!
तू आला की हसावसं वाटतं
मनाला नक्की
तुझ्या सारखे मुक्त
बरसाव वाटतं
नवीन आठवणींन सोबत
तुझ्या बरोबर संवाद साधण्यासाठी
पाऊस वेड्या ...
पावसाच्या आठवणीला
आपलेसे करून,
हसऱ्या बरसणाऱ्या सरी समोर!!!!
✍️©️सविता तुकाराम लोटे
----------------------------------
शुक्रवार, २८ मे, २०२१
......रक्तांच्या थेंबात !!!
( 28 May World Menstrual Hygiene Day)
✍️©️ savita Tukaram Lote
......रक्तांच्या थेंबात
वाढवणारी गोष्ट म्हणजे मासिक पाळी
अंधश्रद्धेच्या दौरखंडयात कशाला
गुंफतात, स्त्रीत्वाचे ...अंतर्मन !!
पुरुषप्रधान संस्कृती ही जन्म घेते
वंशवेलीचे फुल होऊन याच विटाळात
तू नको ; म्हणू विटाळ !
नवनिर्मिती जनक ती ...मातृत्वाची ओळख
अस्तित्वा उभे आहे बिनधास्तपणे तेजस्वी
काट्यांवर नवेपणाचे, महावारीच्या थेंबात
अगणित थेंब चार दिवसात विटाळाचे...
महत्व कळू दे परंपरावादी...समाजव्यवस्थेला
तिन्ही जगाचा स्वामी आई विना भिकारी
या आईपणाची मोल विज्ञानवादी जगात पेर
........ स्वाभिमानाने
रक्तांच्या थेंबात !!!
©️✍️ सविता तुकाराम लोटे
----@@@@@@@@@@@@@--------
------@@@-@@-------@@@@@@-
मासिकपाळी
28 मे आंतरराष्ट्रीय मासिक पाळीचे दिवस त्यानिमित्त मासिक पाळी विषयक जागृती निर्माण करणारी ही रचना
सत्य
अस्तित्वाच्या गणिताचे
निसर्गचक्र मानवी
अस्तित्वाचे ...
स्त्रीत्वाच्या एकांत, आकांत !
याच क्षणाच्या कुशीत
सत्य ...
निसर्गचक्राचे ...
स्त्रीत्वाचे ...
आईपणाचे
बाईपणाचे ...
सन्मानाचे
रक्ताच्या थेंबाचे ...
सत्य
मानवी अस्तित्वाचे !!!!!
©️✍️ सविता तुकाराम लोटे
✍️©️ Savita Tukaram Lote
-------------//////-----------------
बुधवार, २६ मे, २०२१
प्रवास
**********प्रवास *****
प्रवास
क्षणांचा...
प्रवास
जीवन-मरण आतील
वेळेचा ...
प्रवास
प्रज्वलित सणांचा
क्षणांचा ...
प्रवास
कुठलाही अटी शिवाय
झालेल्या...
स्वातंत्र्याच्या
प्रवास
निखळ प्रेम
सागराचा ...
प्रवास
हसर्‍या क्षणांचा...
✍️©️सविता तुकाराम लोटे
---------------------------------
ज्ञानाच्या शोधात
********* ज्ञानाच्या शोधात *********
बुद्ध पौर्णिमा निमित्त सर्वांना मंगलमय शुभेच्छा
©️✍️सविता तुकाराम लोटे
✍️©️Savita Tukaram Lote
*************************************
जीवनप्रवास
------जीवनप्रवास------
बुद्ध पौर्णिमा निमित्त सर्वांना मंगलमय शुभेच्छा!!!
(गौतम बुद्ध यांच्या जीवनावरील कविता)
✍️©️सविता तुकाराम लोटे
✍️©️Savita Tukaram Lote
////////////////////////////////////////
मंगळवार, २५ मे, २०२१
डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या बावीस प्रतिज्ञा आणि बौध्द धम्म - बहुजन हिताय बहुजन सुखाय
बावीस प्रतिज्ञा - बहुजन हिताय बहुजन सुखाय
जो धर्म माणसाला कल्याण साधायला कारणीभूत होईल तोच खरा धर्म बुद्धधर्माचे अधिष्ठान हे जीवनात कल्याण साधायला अत्यंत आवश्यक आहे. भगवान बुद्धाच्या अंत होऊन 2500 वर्ष लोटले तरीही धम्मा अजूनही जिवंत आहे . बौद्ध धर्माचा पाया भगवान बुद्धाने सांगितले की ,"जगात सर्वत्र दुःख आहे 90% माणसे दुःखाने पिडलेली आहेत. दुःखाने पिडलेल्या त्या गरीब माणसांना मुक्त करणे हे बुद्धधम्माचे मुख्य कार्य आहे."
डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर म्हणतात, बुद्ध शिकवण बुद्ध धम्म संघ या त्रिरत्नावर आधारित आहे पंचशील अष्टांगिक मार्ग यावर आधारित आहे. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी पंचशील त्रिशरण सोबत 22 प्रतिज्ञाची जोड देऊन बौद्ध धम्माची दीक्षा दिली.
डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर म्हणतात, गौतम बुद्धांनी बुद्ध धम्माची व्याख्या," बहुजन हिताय बहुजन सुखाय; लोकनुकंपाय, हिताय सुखाय, देवमनुस्सानम, आदिकल्याणम ,अंतिकल्याणम".
बाबासाहेबांनी बुद्ध धम्म स्वीकारला मानवतावाद स्वीकारला बौद्ध धर्म स्वीकारताना बाबासाहेबांनी बौद्धिक कौशल्य पणाला लावून तर्कशुद्ध पद्धतीने बुद्धाच्या मानवी संस्काररुपी शिकवणीचा शोध घेतला ती शिकवण ते तत्वज्ञान पंचशील त्रिशरण स्वीकारले आणि सोबत 22 प्रतिज्ञा यांची निर्मिती करून हिंदू धर्माच्या गुलामगिरीपासून त्या करण्यासाठी बौद्ध धम्म अनुयायांसह स्वीकारला.
1. मी ब्रह्म विष्णू आणि महेश यांना देव मानणार नाही किंवा त्यांची उपासना करणार नाही.
2. मी राम व कृष्ण यांना देव मानणार नाही त्यांची उपासना करणार नाही.
3. मी गौरी गणपती इत्यादी हिंदू धर्मातील कोणत्याही देव मानणार नाही किंवा त्यांची उपासना करणार नाही.
4. देवाने अवतार घेतले यावर माझा विश्वास नाही.
5. बुद्ध हा विष्णूचा अवतार आहे हा खोटा व खोडसाळ प्रचार होय असे मी मानतो.
6. मी श्राद्धपक्ष करणार नाही, पिंडदान करणार नाही.
7.बौद्धधर्माचा विरोध विसंगत असे कोणतेच आचारकर्म मी करणार नाही.
8. कोणतेही क्रियाकर्म मी ब्राह्मणांच्या हातून करून घेणार नाही.
9. सर्व मनुष्यमात्र समान आहेत असे मी मानतो.
10. मी समता स्थापन करण्याचा प्रयत्न करीन.
11. मी भगवान बुद्धाने सांगितलेल्या दहा पारमिता पाळीन.
12. मी भगवंतांनी सांगितलेल्या दहा पारमिता पाळीन.
13. मी सर्व प्राणिमात्रांवर दया करीन व त्यांचे लालन पालन करीन.
14. मी चोरी करणार नाही.
15.मी व्यभिचार करणार नाही.
16. मी खोटे बोलणार नाही.
17. मी दारु पिणार नाही.
18. ज्ञान शील आणि करुणा या बौद्ध धर्माच्या तीन तत्वांची सांगड मी माझे जीवन चालवीन.
19. माझ्या जुन्या मनुष्यमात्राच्या असमान व नीच मानणाऱ्या हिंदू धर्माचा मी त्याग करतो व बुद्धाचा धर्माचा स्वीकार करतो.
20. तो सद्धधम्म आहे अशी माझी खात्री पटलेली आहे.
21. माझा नवा जन्म होत आहे असे मी समजतो.
22. इतपर मी बुद्धाच्या शिकवणीप्रमाणे वागेन, अशी मी प्रतिज्ञा करतो.
डॉक्टर बाबासाहेब आंबेडकर यांनी 22 प्रतिज्ञा देण्यामागचे त्यांची दूरदृष्टी स्पष्ट होते. साहेब गौतम बुद्धाच्या म्हणण्याचा अर्थ स्पष्ट करताना म्हणतात ,"प्रत्येक प्रत्येक मनुष्याला विचार स्वतंत्र आहे पण त्या स्वातंत्र्याचा उपयोग त्याने सत्यशोधन करण्यात केला पाहिजे आणि सत्य म्हणजे तरी काय बरे सत्य हेच आहे की मनुष्याच्या पंचज्ञानेंद्रिय यांना आणि पंचकर्म इंद्रियांना हे सत्य पटले पाहिजे म्हणजे त्याचा स्वाद घेता आला पाहिजे त्याच्या अस्तित्वाबद्दल आपल्याला साक्ष पटवीत आली पाहिजे आणि असे हे सत्य म्हणजे ईश्वर होय."
बाबासाहेबांनी 22 प्रतिज्ञा दिल्या तीन भाग करता येतात.
1. 1 ते 8
2. 9 ते 18
3.19 ते 22
त्या पद्धतीने वर्गीकरण करता येईल .पहिल्या भागातील प्रतिज्ञा मध्ये परंपरेने चालत आलेल्या रूढी प्रथा परंपरा आचार-विचार यापासून मुक्ती संबंधित आहे.
दुसऱ्या भागात गौतम बुद्धाने दिलेल्या शिकवणीवर आधारित आहे.
तर शेवटच्या चार प्रतिज्ञा बुद्धधम्माशी निगडित आहे बाबासाहेबांनी बुद्धाची शिकवण आचरणात आणण्यासाठी 22 प्रतिज्ञा पालन करण्याची प्रतिज्ञा आपल्या सर्वांना दिले आहे.
बुद्धधर्म हा बहुजन बहुजन लोकांच्या हिताकरिता सुखाकरिता त्यांच्या वर प्रेम करण्या करीता आहे हा धर्म नुसता माणसांनी स्वीकारुन चालणार नाही देवांनी सुद्धा त्याचा स्वीकार करायला पाहिजे डॉ. आंबेडकर म्हणतात ,"ज्याप्रमाणे ऊस मुळात ही गोड असतो मध्येही गोड असतो शेंड्यासही गोड असतो त्याचप्रमाणे बुद्ध धर्म सुरवातीला ही कल्याणकारक आहे मधेही कल्याणकारक आहे आणि शेवटी ही कल्याणकारक आहे या धर्माच्या आदि मध्य अंत सर्वगोड हितकारक व कल्याणकारी असे आहेस." (संदर्भ - माझी आत्मकथा डॉक्टर बाबासाहेब आंबेडकर)
डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी 22 प्रतिज्ञा मध्ये पंचशीलामधील पाच शील दिलेले आहे. बाबासाहेबांच्या या प्रतिज्ञेचे पालन आपण सर्वांनी सर्वांगीण उन्नतीसाठी करावा असे त्यांचे मत होते पण आज परिस्थिती वेगळी आहे.
"धर्माची आवश्यकता गरिबांना हे पीडित पीडित लोकांना धर्म हवा असतो गरीब मनुष्य जीवनाचे मूळ आशेत आहे अशाच नष्ट झाली तर कसे होईल धर्म आशावादी बनविते पीडितांना संदेश देतो . काही घाबरू नकोस तुझी जीवन आशावादी होईल म्हणून गरीब पिडीत मनुष्य धर्मालाच एकूण राहतो," बाबासाहेब म्हणतात.
म्हणून बाबासाहेबांनी दिलेल्या प्रतिज्ञा आपल्यासाठी आहे आपल्यातील आशावाद जागृत करण्यासाठी आहे बाबासाहेबांनी दिलेल्या प्रतिज्ञा आपल्या उन्नतीसाठी आहे कारण या प्रतिज्ञाचे पालन केल्यास आपण सर्व अंधारमय रूढी प्रथा परंपरा जातिभेद असमानता भेदभाव यापासून दूर राहू शकतो.
22 प्रतिज्ञा मध्ये सांगितल्याप्रमाणे सर्व मनुष्यमात्र समान आहे.समता स्थापन करणे हे आपले कर्तव्य आहे. पंचशीलाचे पालन करणे ही आपली जबाबदारी आहे. मनुष्य उत्कर्षासाठी आणि मनुष्य मनुष्य म्हणून जगण्यासाठी बुद्ध धर्माची शिकवण अंगीकारणे हे पहिली आणि शेवटची पायरी आहे. माझा नवा जन्म होत आहे असे मी समजतो जन्मः आयुष्यातील सर्वात सुखद सांग असतो आणि तोच सुखद क्षण प्रत्येक क्षणाला आयुष्यातील प्रत्येक टप्प्याला जीवनातील प्रत्येक जीवन क्रमामध्ये अनुभवाचा असेल तर बाबासाहेबांनी दिलेल्या बावीस प्रतिज्ञाचे आचरण करावे लागेल आणि ती सुरवात प्रत्येकाने स्वतःपासून करावे लागेल. भगवान बुद्धाने दिलेला अष्टांगिक मार्गाचा अवलंब करावा लागेल.
बौद्ध धम्म हा केवळ पोकळ धर्म नसून बौद्धिक चर्चा प्रत्यक्षशिकवणी आचार सखोल विचार अनुभव यावर आधारित आहे. बाबासाहेबांच्या 22 प्रतिज्ञा ही याच शिकवणीवर आधारित आहे. बाबासाहेबांनी या प्रतिज्ञा देताना आपली असलेली सामाजिक परिस्थिती विचार आणि असुरक्षित वातावरण रूढी प्रथा परंपरेला चिकटलेले समाजाला नवरूप नवचैतन्य देण्यासाठी दिलेले आहे. बौद्ध धम्म हा आपल्या समोर कोणत्याही ब्राह्मण या पुरोहित सांगतो या पद्धतीने यायला नको म्हणून बाबासाहेबांनी साध्या-सरळ आणि प्रभावीपणे जगण्याचा मार्ग समाजापुढे 22 प्रतिज्ञा स्वरुपात आपल्या समोर ठेवले आहे.
गौतम बुद्ध म्हणतात," मुर्खाशी मैत्री करण्यापेक्षा एकटे राहणे हे कधीही शहाणपणाचे आहे ." किंवा" तुम्ही जर योग्य दिशेने वाटचाल करीत असाल तर चालत राहायला हवेत त्याच दिशेने". याप्रमाणे आपल्या आयुष्याला दुसऱ्या कोणत्याही अनिष्ट रूढी प्रथा परंपरा यांनी चिकटलेल्या विचारसरणी आपल्या मध्ये रुजू नये म्हणून बाबासाहेबांनी 22 प्रतिज्ञा आपल्याला दिला. आयुष्य हे दुसऱ्याच्या आयुष्याशी तुलना करत राहिल्यास तुम्हाला कधीच मन शांती मिळणार नाही .आपल्याकडे जे आहे त्यामध्ये आनंदी राहा असे गौतम बुद्ध म्हणतात .
आपण अनेक वर्ष सामाजिक गुलामगिरी अनुभवली आहे त्या गुलामगिरीचे सर्व तत्त्व नियम बळजबरीने आपल्याकडून आचरणात आणून घेतले आहे या सर्वातून मुक्ती म्हणजे 22 प्रतिज्ञा होय...
डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी बौद्धधम्माची दीक्षा देताना 22 प्रतिज्ञा दिल्या. आपल्या आयुष्याला एक नवीन मार्ग दिला. त्या समजून घ्यावा लागेल. आपल्या समोरच्या पिढीला त्यासाठी संस्कारित करावे लागेल. त्यांच्या बालमनावर त्या रुजवावे लागेल. कारण सामाजिक आर्थिक राजकीय शैक्षणिक जातिभेद अनिष्ट रूढी मनुवादी प्रवृत्ती संस्कृतीच्या नावावर लादली गेलेली गुलामगिरी यापासून मुक्तीचा मार्ग म्हणजे बौद्ध संस्कृती होय. कारण बौद्ध शिकवण ही क्रांतिकारी बदल घडवून आणते.
डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांनी 22 प्रतिज्ञा दिल्या या बौद्ध धर्माचे पालन योग्य पद्धतीने व्हावे यासाठी 22 प्रतिज्ञांचे जोड दिली.
बाबासाहेबांनी दिलेल्या बावीस प्रतिज्ञा म्हणजे, बहुजन हिताय बहुजन सुखाय; लोकनुकंपाय, हिताय सुखाय, देवमनुस्सानम, आदिकल्याणम ,अंतिकल्याणम," होय.
✍️सविता तुकाराम लोटे
----------------------------------
प्रेम
------- प्रेम ------
भावना...
भावना म्हणजे काय?
संवेदना...
संवेदना म्हणजे काय?
मनातील भाव...
मनातील भाव म्हणजे काय?
ज्याला अंत
नाही असा
अनंत...
ओमकारासारख!!!
✍️©️सविता तुकाराम लोटे
---------------------------------
सोमवार, २४ मे, २०२१
गौतम बुद्ध आणि त्यांचे विचार
गौतम बुद्ध आणि त्यांचे विचार
डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर म्हणतात," मनाला सुसंस्कृत करणे हे मानवी अस्तित्वाचे सर्वश्रेष्ठ ध्येय असले पाहिजे. त्याप्रमाणे जीवनाचे तत्वज्ञान हे सरळ साधे सोपे असावे जीवनाचे मूलभूत नियम स्वातंत्र्य समता बंधुभाव यावर आधारित आहे ."
गौतम बुद्धांनी बौद्ध धम्मात मध्यम मार्गाचा वापर करून मानवतावाद संपूर्ण जगाला दिला. गौतम बुद्ध म्हणतात," पाणी जोराच्या लाटेने कदाचित झुडूप विखुरली जाऊ शकतात पण समुद्राची खोली हे मात्र शांत असते त्यामुळे शांत राहायला शिका."
मानवी जीवनावर तीन गोष्टींचा प्रभाव पडतो धर्म कला संस्कृती ! बौद्ध धम्मात कला साहित्य आणि संस्कृती यांना अत्यंत महत्त्व आहे. या तीनही गोष्टी माणसाच्या भावना मन संवेदना तरल बनवत असते.
सत्याच्या शोधामुळे नवनिर्मिती होते. ती अप्रतिम आणि सर्वश्रेष्ठ असते कलाकारांच्या आयुष्यापेक्षा त्यांच्या कलेला अधिक महत्त्व असते. धर्म आणि कला या दोघींची अभिव्यक्ती म्हणजे संस्कृती होय. जीवनातले सगळे चढ-उतार म्हणजे आपल्या निकोप वाढीसाठी लागणारे अनुभवाचे खतपाणी आहे.
ज्याला चांगलं मनुष्य होण्याची इच्छा आहे त्याने जीवनाचे काही तत्त्वे पाळली पाहिजे ही विशुद्धी मार्गाची शिकवण आहे .माणसाच्या चांगल्या आणि वाईट कृतीचे मोजमाप करण्याचे मानदंड म्हणजे पंचशील होय.
1. पानातिपाता वेरमणी सिक्खापदं समादियामि
( मी जीवहिंसेपासून अलिप्त राहण्याची प्रतिज्ञा करतो )
2. अदिन्नादाना वेरमणी सिक्खापदं समादियामि ( मी चोरी करण्यापासून अलिप्त राहण्याची प्रतिज्ञा करतो)
3. कामेसु विच्छाचारा वेरमणी सिक्खापदं समादियामि (मी कामवासनेच्या अनाचारापासून अलिप्त प्रतिज्ञा करतो.)
4. मुसावाद वेरमणि सिक्खापदं समादियामि (मी खोटे बोलण्यापासून अलिप्त राहण्याची प्रतिज्ञा करतो)
5. सुरमेरय मज्ज पमाद्ट्ठाना वेरमणी सिक्खापदं समादियामि
( मादक तसेच इतर सर्व मोहात पडणाऱ्या वस्तूच्या सेवनापासून अलिप्त राहण्याची प्रतिज्ञा करतो.)
मानवी व्यक्तिमत्व काया वाचा मन या तीन घटकांनी बनलेले आहे.
भगवान बुद्धाने सदाचाराचा जो मार्ग सांगितला आहे यालाच अष्टांगिक मार्ग म्हणतात.
1. सम्यक दृष्टी
2. सम्यक संकल्प
3. सम्यक वाचा
4. सम्यक कर्मांन्त
5. सम्यक आजीविका
6. सम्यक व्यायाम
7. सम्यक स्मृती
8. सम्यक समाधी
भगवान बुद्ध म्हणतात ,अविद्येचा विनाश हा सम्यक दृष्टीचा उद्देश आहे.आकांक्षा महत्वकांक्षा उदात्त आणि प्रशंसनीय असावी. बोलावे जे सत्य असे योग्य वर्तन. जगण्यापूर्ती मिळविण्याचे योग्य मार्ग. व्यायाम , मनाची सतत जागृती, चित्ताची एकाग्रता होय. जगात सर्व वस्तू परिवर्तनशील आहेत अनित्य आहेत त्यामुळे माणसाने त्यांच्याविषयी आसक्ती ठेवता कामा नये. यास सत्य म्हणतात . गौतम बुद्धाने सम्यक साधने वर भर दिलेला आहे. कारण कुठलेही अवडंबर मन शांत घेऊ शकत नाही. मनाला यातना मुक्त करू शकत नाही. आंतरिक शांती हीच मनाला परिपूर्ण शांती देत असते. अष्टांगिक मार्ग प्रेरणा मनामध्ये निर्माण करीत असते.
भगवान बुद्धने परिव्राजकांना दहा शील मार्ग समजावून सांगितले.शीलमार्ग म्हणजे गुणांचे पालन करणे होय
1.नीतिमत्ता
2.दान
3.उपेक्षा
4.ऐहिक सुखाचा त्याग
5.योग्य प्रयत्न
6.शांती
7.सत्य
8.दृढनिश्चय
9.दयाशीलता
10.मैत्री (बंधुभाव)
भगवान बुद्धाच्या या धम्मतत्वांचा ज्या परिव्राजकांनी पहिल्यांदा स्वीकार केला त्यांना पंचवर्गीय भिक्खू म्हणतात. भगवान बुद्धाचे पहिले प्रवचन याच धम्माच्या तात्विक आधार आहे.
बुद्धांनी रूढी परंपरा अंधविश्वास त्यांचे खंडन करून एक सहज सोपा मध्यम मार्ग सांगितला आहे.
दुःख ही टाळता येण्याजोगे अजिबातच नाही पण त्यामध्ये किती रमून जायचे हे आपल्या हातात आहे त्यामुळे हा पर्याय निवडायचा की नाही हे तुमचे तुम्हीच ठरवायचे
तुम्ही जर योग्य दिशेने वाटचाल करत असेल तर चालत राहायला हवं त्या दिशेने गौतम बुद्ध म्हणतात.
बुद्धाच्या रूपाने जगाचे वैचारिक क्षेत्र झाले बुद्धाच्या संपूर्ण तत्वज्ञानाला मानवतेची जोड आहे सील बुद्धाचे नीतिशास्त्र आहे संमेक आजीविका बुद्धाचे अर्थशास्त्र आहे.
बौद्ध धम्म जीवनातला प्रत्येक गोष्टी साठे गोष्टीसाठी प्रतिनिधित्व करतात मनाला विकसित करतात.
बुद्ध धम्म मानवी मनाला जीवन जगण्यासाठी मार्गदाता बनते जीवनातील सर्व वेदना भावना यांना प्रवाहित करते बुद्ध म्हणतात.
वेदना भावना संवेदना या मनाच्या सहचारिणी आहे तर मेंदू दृश्य स्वरूपाचे कार्य करते म्हणून मेंदू आणि मन यांना एकत्रित कार्य करण्याचे बळ हे बौद्ध तत्त्वज्ञान आपल्याला देते.
मानवाला मानव म्हणून जगण्याचे स्वतंत्र बुद्ध धम्माने दिले आणि आजही बुद्ध धम्म सर्व जगालातीच शिकवण देत आहे.
आपला आयुष्य हे दुसऱ्याच्या आयुष्याशी तुलना करत राहिल्यास तुम्हाला कधीच मन शांती मिळणार नाही आपल्याकडे आहे त्यामध्ये आनंदी राहा.
बुध्दं सरणं गच्छामि
धम्म सरणं गच्छामि
संघ सरणं गच्छामि
✍️ सविता तुकाराम लोटे
----------------------------------
मन शांत
-------मन शांत ------
मन शांत असेल
असा क्षण नाही
हृदयाला असेल ठाव
आता ....
तो क्षण एखादी
विचारांची शृंखला सतत
शाश्वत ... अबोल
उत्तरांच्या अपेक्षेने
नवेपणाने सजलेले
फुललेले पाकळीसारखे
उमलत असलेले शब्द
नयनातील शांत !!!
सविता तुकाराम लोटे
---------------------------------
रविवार, २३ मे, २०२१
हा वारा
---- हा वारा -------
हा वारा येते हळूच
क्षणाक्षणाला सांगतो खूपच
झाले आता झुरणे
हा हळूच बोलतो कानात
सांगुन जातो गाल्याला
स्पर्श करून संपले
आता झुरणे ...अगणित
शांत क्षणाला येऊन- घेऊन
अलगत भिरभिरता क्षणाला
ओलावा देऊन ... आनंदाचे थेंब
अबोल शब्द ,
अगणित
उत्तरामागे
प्रश्नांचा वारा
निरंतर अगणित
क्षणाक्षणाला!
©️✍️सविता तुकाराम लोटे
----------------------------------
याची सदस्यत्व घ्या:
पोस्ट (Atom)
-
थेंब विद्रोहाचा (काव्यसंग्रह) " संपला आहे माझ्यातला" Drops of Rebellion (Anthology) "I'm done" थेंब...
-
उजेडातील प्रकाश (काव्यसंग्रह) "एक विचारधारा समानतेची" Light in the Light (Anthology) "An Ideology of Equality"... -
दीक्षा (काव्यसंग्रह) "एक आरंभ नव युगाचा" Deeksha " A beginning of the New Age" काव्यसंग्रह शीर्षक :- द...
